1. Mô hình kinh doanh của Ford Motor Company

Mô hình kinh doanh của Ford Motor Company là một sự kết hợp giữa sản xuất, phân phối và dịch vụ, với trọng tâm vào việc cung cấp các sản phẩm và giải pháp di chuyển (mobility) đa dạng. Công ty không chỉ đơn thuần là nhà sản xuất ô tô mà còn mở rộng hoạt động trong các lĩnh vực khác như dịch vụ tài chính và các công nghệ tiên tiến để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng và thị trường. Các đặc điểm chính trong mô hình kinh doanh của Ford bao gồm:

1. Sản xuất và phân phối ô tô:
   • Sản xuất và kinh doanh xe hơi: Đây là lĩnh vực cốt lõi của Ford. Công ty sản xuất nhiều dòng xe, từ xe tải, xe SUV đến xe sedan và các dòng xe thương mại. Sản phẩm của Ford được chia thành hai nhóm chính: xe Ford và xe hạng sang Lincoln.
   • Mạng lưới phân phối toàn cầu: Ford có hệ thống nhà máy, nhà cung cấp và đại lý trên toàn thế giới, giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và giảm chi phí.
2. Dịch vụ tài chính:
   • Ford Credit: Đây là bộ phận tài chính của Ford, cung cấp các dịch vụ vay mua xe, cho thuê xe và các giải pháp tài chính khác cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Ford Credit giúp thúc đẩy doanh số bán hàng bằng cách tạo điều kiện tài chính thuận lợi cho khách hàng muốn sở hữu xe.
3. Chiến lược điện khí hóa và công nghệ:
   • Ford+ Plan: Ford hiện đang tập trung vào chiến lược điện khí hóa, với mục tiêu tăng cường sản xuất và bán các dòng xe điện (EVs) và xe hybrid. Công ty đã đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển các dòng xe điện như Ford Mustang Mach-E, F-150 Lightning.
   • Phát triển các công nghệ mới: Ford cũng đầu tư vào các lĩnh vực như phần mềm xe tự lái, dữ liệu lớn (big data) và các giải pháp di chuyển thông minh (smart mobility).
4. Chuyển đổi số và nền tảng dịch vụ di động:
   • Ford đang dần chuyển đổi từ một công ty chỉ sản xuất xe hơi sang một nhà cung cấp các giải pháp di chuyển, bao gồm dịch vụ xe tự lái, xe chia sẻ, và các dịch vụ di chuyển như nền tảng kết nối xe hơi với hệ sinh thái thành phố thông minh (smart city).
5. Định hướng phát triển bền vững:
   • Ford cam kết phát triển bền vững bằng cách giảm thiểu khí thải CO2, sử dụng các vật liệu tái chế và tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường.
6. Tổng doanh thu, chi phí, lợi nhuận vài năm gần đây:
   • Trong vài năm gần đây, Ford Motor Company đã trải qua những biến động đáng kể trong doanh thu, chi phí và lợi nhuận. Năm 2021, doanh thu của Ford đạt khoảng 136 tỷ USD, tăng mạnh nhờ nhu cầu tăng cao đối với xe điện và sự phục hồi từ ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Sang năm 2022, doanh thu tiếp tục tăng lên khoảng 158 tỷ USD, nhờ vào việc mở rộng dòng sản phẩm và tập trung vào các mẫu xe điện. Dự kiến năm 2023, doanh thu ước đạt khoảng 171 tỷ USD, phản ánh sự tăng trưởng ổn định trong doanh số bán hàng, đặc biệt là trong phân khúc xe điện và xe tải.
   • Tuy nhiên, chi phí hoạt động của Ford cũng gia tăng trong những năm gần đây, chủ yếu do giá nguyên liệu đầu vào tăng và các chi phí liên quan đến sản xuất xe điện. Năm 2021, chi phí hoạt động vào khoảng 130 tỷ USD, tăng lên 145 tỷ USD vào năm 2022 và ước tính khoảng 160 tỷ USD trong năm 2023. Về lợi nhuận, năm 2021, Ford ghi nhận lợi nhuận ròng khoảng 17 tỷ USD, nhưng vào năm 2022, con số này giảm xuống còn khoảng 1.3 tỷ USD do chi phí gia tăng và các vấn đề trong chuỗi cung ứng. Dù vậy, dự báo cho năm 2023 có sự hồi phục tích cực, với lợi nhuận ròng ước tính khoảng 5-7 tỷ USD, nhờ vào việc quản lý chi phí hiệu quả và gia tăng doanh số bán hàng.
   • Tóm lại, trong những năm qua, Ford đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong doanh thu, mặc dù lợi nhuận có sự biến động do các yếu tố chi phí và thị trường. Công ty đang nỗ lực tái cấu trúc và đầu tư vào các công nghệ mới để duy trì vị thế cạnh tranh trong ngành công nghiệp ô tô.

Tóm lại, mô hình kinh doanh của Ford Motor Company có sự kết hợp giữa sản xuất và kinh doanh xe truyền thống, dịch vụ tài chính, và các giải pháp công nghệ mới trong di chuyển, nhằm tạo ra các dòng sản phẩm đa dạng, bền vững và phục vụ cho các nhu cầu của khách hàng trên toàn cầu.

2. Lịch sử Ford

Ford Motor Company được thành lập vào ngày 16 tháng 6 năm 1903 bởi Henry Ford và một nhóm các nhà đầu tư. Ford là một trong những công ty sản xuất ô tô lâu đời nhất và có tầm ảnh hưởng lớn trong ngành công nghiệp xe hơi toàn cầu. Dưới đây là những điểm nổi bật trong lịch sử của Ford Motor Company:

2.1. Khởi đầu và Sáng kiến của Henry Ford (1903 – 1910)

• 1903: Ford Motor Company được thành lập với khoản đầu tư ban đầu khoảng 28.000 USD từ Henry Ford và 11 nhà đầu tư khác. Ford bắt đầu bằng việc sản xuất xe ô tô đơn giản và tiết kiệm, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng Mỹ.
• 1908: Ford cho ra mắt Model T, dòng xe đã làm thay đổi cách di chuyển của hàng triệu người. Model T nổi tiếng nhờ giá thành phải chăng và dễ sử dụng, giúp phổ biến xe hơi đến người dân thường.
• 1910: Ford đã mở nhà máy Highland Park ở Michigan, đây là nơi đầu tiên trên thế giới áp dụng dây chuyền lắp ráp (assembly line) để sản xuất xe hơi hàng loạt, giúp giảm giá thành và tăng năng suất đáng kể.

2.2. Dây chuyền lắp ráp và tăng trưởng toàn cầu (1910 – 1930)

• 1913: Ford là công ty đầu tiên áp dụng dây chuyền lắp ráp quy mô lớn trong sản xuất ô tô. Quy trình này đã giảm thời gian lắp ráp một chiếc xe từ 12 giờ xuống còn 93 phút, giúp Ford sản xuất hàng loạt xe hơi với giá thành rất thấp.
• 1914: Ford giới thiệu mức lương 5 USD/ngày, cao hơn gấp đôi mức lương tiêu chuẩn thời điểm đó. Chính sách này thu hút nhân công và giúp tăng năng suất.
• 1922: Ford mua lại thương hiệu Lincoln Motor Company, bước đầu tiến vào thị trường xe hạng sang.
• 1927: Ford dừng sản xuất Model T và thay thế bằng Model A, dòng xe có thiết kế hiện đại hơn, đánh dấu sự thay đổi trong chiến lược sản phẩm của Ford.

2.3. Thời kỳ Đại khủng hoảng và Thế chiến II (1930 – 1945)

• 1930: Trong thời kỳ Đại khủng hoảng, Ford phải đối mặt với nhiều thách thức về tài chính nhưng vẫn cố gắng duy trì hoạt động và tiếp tục cải tiến sản phẩm.
• 1941: Ford bắt đầu sản xuất các thiết bị quân sự và xe quân sự cho quân đội Hoa Kỳ trong Thế chiến II, bao gồm các xe tăng và xe jeep. Việc sản xuất quân sự đã giúp Ford duy trì hoạt động trong suốt chiến tranh.
• 1945: Henry Ford II, cháu trai của Henry Ford, lên làm Chủ tịch công ty, đưa Ford vào giai đoạn hiện đại hóa sau chiến tranh.

2.4. Giai đoạn hiện đại hóa và cạnh tranh (1950 – 1970)

• 1955: Ford thành lập Ford Credit, cung cấp các giải pháp tài chính cho khách hàng muốn mua xe, giúp tăng trưởng doanh số bán hàng.
• 1964: Ford ra mắt Mustang, dòng xe thể thao biểu tượng của hãng, đạt được thành công lớn về doanh số và tạo ra sự bùng nổ văn hóa về xe thể thao ở Mỹ.
• 1967: Ford tiếp tục mở rộng quy mô toàn cầu và xây dựng các nhà máy tại châu Âu, châu Á, và các khu vực khác.

2.5. Khủng hoảng dầu mỏ và những năm thách thức (1970 – 1990)

• 1973: Cuộc khủng hoảng dầu mỏ khiến Ford và các hãng xe Mỹ khác phải đối mặt với áp lực lớn do nhu cầu giảm sút đối với các dòng xe lớn tiêu tốn nhiều nhiên liệu. Ford phải thay đổi chiến lược và bắt đầu sản xuất các dòng xe nhỏ gọn và tiết kiệm nhiên liệu hơn.
• 1980s: Ford tiếp tục đối mặt với cạnh tranh gay gắt từ các nhà sản xuất xe Nhật Bản như Toyota và Honda. Tuy nhiên, các sản phẩm như Ford Taurus (1986) đã giúp công ty phục hồi phần nào thị phần.

2.6. Sáp nhập và cải tiến công nghệ (1990 – 2000)

• 1990s: Ford tiếp tục mở rộng thị trường toàn cầu và đầu tư vào công nghệ mới. Công ty cũng đã mua lại nhiều thương hiệu xe hơi khác như Jaguar, Land Rover, Aston Martin, và Volvo.
• 2000s: Ford gặp khó khăn tài chính lớn do cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Để vượt qua, Ford đã bán đi các thương hiệu không cốt lõi như Jaguar, Land Rover và Volvo. Năm 2006, Ford khởi động kế hoạch tái cơ cấu, gọi là “The Way Forward”, nhằm cắt giảm chi phí và tập trung vào phát triển các dòng xe cốt lõi.

2.7. Thời kỳ hiện đại và điện khí hóa (2010 – hiện tại)

• 2010s: Ford đã tái cơ cấu thành công và trở lại lợi nhuận. Công ty đầu tư mạnh vào công nghệ xe điện, xe tự lái và các giải pháp di chuyển thông minh.
• 2021: Ford ra mắt chiến lược Ford+ Plan, đặt mục tiêu trở thành một trong những nhà lãnh đạo trong lĩnh vực xe điện (EV) và các dịch vụ di chuyển thông minh. Một trong những sản phẩm nổi bật là Ford Mustang Mach-E và F-150 Lightning, xe tải điện.
• Hiện tại: Ford tiếp tục tập trung vào việc phát triển công nghệ xe điện và xe tự lái, với mục tiêu giảm lượng khí thải CO2 và xây dựng một hệ sinh thái di chuyển thông minh, bao gồm các dịch vụ chia sẻ xe và công nghệ kết nối xe với thành phố thông minh.

2.8. Kết luận

Lịch sử của Ford Motor Company là câu chuyện về sự đổi mới, phát triển và vượt qua các thách thức. Từ chiếc Model T đã cách mạng hóa ngành công nghiệp ô tô, cho đến hiện nay, Ford đang chuyển mình mạnh mẽ để trở thành một công ty dẫn đầu trong lĩnh vực xe điện và di chuyển thông minh.

3. Lịch sử chủ sở hữu của Ford Motor Company

Ford Motor Company có một lịch sử độc đáo về quyền sở hữu, đặc biệt là vai trò trung tâm của gia đình Ford. Dù trải qua nhiều giai đoạn biến động trong hơn 120 năm qua, gia đình Ford vẫn giữ một phần kiểm soát đáng kể đối với công ty. Dưới đây là lịch sử về quyền sở hữu của Ford Motor Company:

3.1. Thành lập và sở hữu ban đầu (1903)

• Henry Ford sáng lập Ford Motor Company vào ngày 16 tháng 6 năm 1903 cùng với sự đóng góp vốn từ 11 nhà đầu tư khác, bao gồm Alexander Y. Malcomson, John S. Gray, và một số doanh nhân khác. Henry Ford chỉ sở hữu 25,5% cổ phần ban đầu.
• Tuy nhiên, Henry Ford nhanh chóng khẳng định vị trí lãnh đạo của mình và bắt đầu mua lại cổ phần từ các đối tác khác để tăng quyền kiểm soát đối với công ty.

3.2. Henry Ford củng cố quyền kiểm soát (1906 – 1919)

• Đến 1906, Henry Ford đã trở thành cổ đông chi phối khi ông và gia đình sở hữu hơn 58,5% cổ phần. Ông nắm quyền kiểm soát tuyệt đối công ty và tiếp tục mua lại cổ phần từ các nhà đầu tư ban đầu.
• 1919: Henry Ford, cùng với con trai của mình là Edsel Ford, đã mua lại toàn bộ cổ phần từ các cổ đông khác, biến Ford thành công ty gia đình. Điều này đã giúp gia đình Ford sở hữu hoàn toàn công ty. Ford Motor Company trở thành một doanh nghiệp tư nhân thuộc sở hữu gia đình trong thời gian này.

3.3. Ford trở thành công ty đại chúng (1956)

• Sau khi Henry Ford qua đời vào năm 1947, Henry Ford II, cháu nội của Henry Ford, đảm nhận vai trò lãnh đạo. Dưới thời Henry Ford II, Ford Motor Company quyết định tiến hành một bước đi quan trọng vào năm 1956: niêm yết công khai cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Đây là một trong những sự kiện lớn trong lịch sử sở hữu của Ford.
• 1956: Ford Motor Company chính thức trở thành công ty đại chúng. Gia đình Ford bán một phần cổ phần của mình, nhưng thông qua cổ phiếu hạng B (Class B shares), gia đình Ford vẫn giữ quyền kiểm soát quan trọng đối với công ty.

3.4. Quyền kiểm soát của gia đình Ford (1956 – nay)

• Mặc dù Ford trở thành công ty đại chúng, gia đình Ford vẫn duy trì sự kiểm soát đối với công ty thông qua cổ phiếu hạng B, vốn có quyền biểu quyết cao hơn so với cổ phiếu hạng A được bán cho công chúng.
• Cổ phiếu hạng B cho phép gia đình Ford nắm giữ quyền kiểm soát công ty dù chỉ sở hữu một tỷ lệ cổ phần nhỏ. Hiện tại, gia đình Ford chỉ sở hữu khoảng 2% tổng số cổ phần, nhưng nắm giữ 40% quyền biểu quyết nhờ vào cấu trúc cổ phiếu này. Điều này đảm bảo rằng gia đình Ford vẫn có tiếng nói lớn trong các quyết định quan trọng của công ty, đặc biệt là về chiến lược dài hạn và quản lý lãnh đạo.

3.5. Vai trò của các thế hệ sau của gia đình Ford

• Henry Ford II đã dẫn dắt công ty từ những năm 1940 đến những năm 1970. Sau đó, nhiều thành viên khác của gia đình Ford đã đóng góp vào quá trình quản lý và điều hành công ty.
• William Clay Ford Jr., chắt của Henry Ford, là một nhân vật quan trọng trong việc duy trì sự kiểm soát và phát triển của Ford. Ông đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội đồng Quản trị từ năm 1999 và từng là CEO của Ford từ năm 2001 đến năm 2006. William Clay Ford Jr. đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa công ty vượt qua những khó khăn tài chính và định hướng cho tương lai, đặc biệt là trong lĩnh vực xe điện và công nghệ di chuyển thông minh.

3.6. Sở hữu hiện tại

• Ngày nay, Ford Motor Company vẫn là một công ty đại chúng với nhiều cổ đông trên toàn thế giới. Tuy nhiên, gia đình Ford thông qua cổ phiếu hạng B vẫn giữ quyền kiểm soát công ty. Điều này giúp gia đình duy trì ảnh hưởng lớn trong các quyết định quan trọng của Ford, từ chiến lược kinh doanh đến việc lựa chọn lãnh đạo cấp cao.
• William Clay Ford Jr. vẫn tiếp tục vai trò Chủ tịch Hội đồng Quản trị và là đại diện tiêu biểu của gia đình Ford trong việc dẫn dắt công ty vào thế kỷ 21.

3.7. Kết luận

Quyền sở hữu của Ford Motor Company đã trải qua những biến động lớn từ khi thành lập đến nay. Mặc dù công ty đã trở thành một doanh nghiệp đại chúng vào năm 1956, gia đình Ford vẫn giữ vai trò quan trọng thông qua cấu trúc cổ phiếu hạng B, đảm bảo rằng họ có quyền kiểm soát chiến lược dài hạn của công ty. Điều này giúp Ford duy trì bản sắc riêng và tiếp tục phát triển dưới sự lãnh đạo của các thế hệ sau của gia đình Ford.

4. Danh sách 10 cổ đông lớn nhất của Ford Motor Company

Dưới đây là bảng danh sách 10 cổ đông lớn nhất của Ford Motor Company, dựa trên các thông tin công khai gần đây. Lưu ý rằng danh sách này có thể thay đổi theo thời gian do giao dịch cổ phiếu và các biến động trên thị trường chứng khoán.

STT	Tên cổ đông	Số lượng cổ phần	Tỷ lệ sở hữu
1	Vanguard Group Inc.	~332 triệu	~8.4%
2	BlackRock Inc.	~262 triệu	~6.6%
3	Newport Trust Co.	~187 triệu	~4.7%
4	State Street Corporation	~167 triệu	~4.2%
5	Fidelity Management & Research	~120 triệu	~3.0%
6	Geode Capital Management	~65 triệu	~1.6%
7	Northern Trust Corporation	~55 triệu	~1.4%
8	Invesco Ltd.	~50 triệu	~1.3%
9	JPMorgan Chase & Co.	~45 triệu	~1.1%
10	Ford Family (thông qua cổ phiếu hạng B)	~70 triệu (B shares)	~40% quyền biểu quyết

Giải thích:

• Vanguard Group Inc. và BlackRock Inc. là những quỹ đầu tư lớn nhất thế giới, thường sở hữu cổ phần lớn ở nhiều công ty lớn.
• Ford Family nắm giữ cổ phiếu hạng B, có quyền biểu quyết lớn hơn dù số lượng cổ phiếu ít hơn, đảm bảo quyền kiểm soát cho gia đình Ford.

Cần lưu ý rằng dữ liệu này dựa trên thông tin công khai và có thể thay đổi tùy theo tình hình cổ phiếu và các giao dịch tài chính.

5. Giới thiệu tổng quan về Henry Ford

Henry Ford (1863-1947) là một nhà công nghiệp, doanh nhân và người sáng lập Ford Motor Company. Ông được biết đến là một trong những người tiên phong quan trọng nhất của ngành công nghiệp ô tô hiện đại và là người có ảnh hưởng lớn đến ngành sản xuất toàn cầu nhờ việc hoàn thiện hệ thống dây chuyền sản xuất, còn gọi là sản xuất hàng loạt.

5.1. Tiểu sử và xuất thân

• Henry Ford sinh ngày 30 tháng 7 năm 1863 tại một trang trại ở Greenfield Township, Michigan, Hoa Kỳ. Ông là con trai của một gia đình nông dân gốc Ireland nhập cư.
• Ngay từ nhỏ, Ford đã bộc lộ niềm yêu thích với kỹ thuật và máy móc. Ông rời bỏ công việc đồng áng và chuyển đến Detroit để học và làm việc trong các công ty chế tạo máy.

5.2. Thành lập Ford Motor Company

• 1903: Henry Ford thành lập Ford Motor Company cùng với một nhóm nhà đầu tư. Đây là lần thành công sau nhiều nỗ lực không thành trước đó của ông trong lĩnh vực chế tạo ô tô.
• Ford đặt mục tiêu sản xuất những chiếc xe giá rẻ, có thể tiếp cận được với số đông người dân Mỹ. Triết lý này được thể hiện qua việc ra mắt Model T, mẫu xe thành công nhất của công ty.

5.3. Đổi mới trong sản xuất ô tô

• 1908: Ford giới thiệu chiếc Model T, một chiếc ô tô có thiết kế đơn giản và đáng tin cậy, được bán với giá phải chăng. Điều này đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành vận tải và giúp ô tô trở thành một phương tiện phổ biến trong đời sống của tầng lớp trung lưu ở Mỹ.
• 1913: Ford giới thiệu hệ thống dây chuyền lắp ráp tại nhà máy Highland Park. Phương pháp này giúp tăng tốc độ sản xuất ô tô, giảm đáng kể chi phí và thời gian chế tạo, khiến chiếc Model T có giá cả phải chăng hơn nữa.
• Sản xuất hàng loạt đã trở thành một phương pháp tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp toàn cầu, và nhờ đó, Ford đã giúp đưa khái niệm công nghiệp hiện đại phát triển.

5.4. Đóng góp vào công nhân và xã hội

• 1914: Henry Ford áp dụng chính sách trả lương cao cho công nhân, với mức lương tối thiểu 5 USD một ngày, cao hơn rất nhiều so với mức lương trung bình thời đó. Chính sách này đã giúp giảm tỷ lệ nghỉ việc, cải thiện hiệu suất lao động và tạo ra một đội ngũ công nhân trung thành và ổn định.
• Ông cũng ủng hộ việc rút ngắn ngày làm việc xuống còn 8 giờ và tuần làm việc 5 ngày, đóng góp quan trọng vào phong trào cải cách điều kiện lao động.

5.5. Tầm nhìn và triết lý kinh doanh

• Henry Ford có một triết lý mạnh mẽ về sản xuất hàng loạt và chủ nghĩa tư bản phúc lợi (welfare capitalism). Ông tin rằng lợi nhuận sẽ được tối đa hóa thông qua việc cải thiện năng suất lao động và tăng cường phúc lợi cho người lao động.
• Ford cũng là người tin tưởng mạnh mẽ vào tầm quan trọng của công nghệ và hiệu suất trong việc cách mạng hóa xã hội và ngành công nghiệp. Tư tưởng này đã giúp ông đi đầu trong việc áp dụng các phương pháp sản xuất hiện đại.

5.6. Tầm ảnh hưởng và di sản

• Henry Ford không chỉ là một nhà công nghiệp có tầm ảnh hưởng lớn trong ngành ô tô mà còn là một biểu tượng của giấc mơ Mỹ, nơi ông chứng minh rằng sự đổi mới và nỗ lực cá nhân có thể thay đổi cả một ngành công nghiệp và xã hội.
• Ford Motor Company tiếp tục phát triển và trở thành một trong những công ty ô tô lớn nhất thế giới, và tư duy của Henry Ford về sản xuất hàng loạt vẫn còn ảnh hưởng sâu rộng đến ngành công nghiệp hiện đại.

5.7. Cuộc sống cá nhân và những chỉ trích

• Mặc dù đạt được nhiều thành công, Henry Ford cũng là một nhân vật gây tranh cãi. Ông từng bị chỉ trích vì quan điểm bảo thủ và bài Do Thái, đặc biệt qua việc xuất bản các tài liệu mang tính phân biệt chủng tộc.
• Tuy vậy, sự đóng góp của Ford cho nền công nghiệp và xã hội là không thể phủ nhận. Ông qua đời vào ngày 7 tháng 4 năm 1947 tại Dearborn, Michigan.

5.8. Kết luận

Henry Ford là một người tiên phong trong ngành công nghiệp ô tô và là người sáng lập Ford Motor Company. Nhờ những đổi mới của ông trong sản xuất hàng loạt, ô tô đã trở thành một phương tiện phổ biến và công nghệ sản xuất hàng loạt đã thay đổi cách thế giới sản xuất và tiêu thụ hàng hóa. Di sản của ông vẫn còn tồn tại và tiếp tục ảnh hưởng đến cả lĩnh vực công nghiệp và kinh doanh ngày nay.