1. Mô hình kinh doanh của 3M

1.1. Mô hình kinh doanh tổng quan

Mô hình kinh doanh của 3M, một trong những tập đoàn công nghệ và sản xuất hàng đầu thế giới, dựa trên một số nguyên tắc và chiến lược chính sau:

1. Đổi mới và Nghiên cứu & Phát triển (R&D): 3M đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, với khoảng 6% doanh thu hàng năm được chi cho R&D. Công ty tập trung vào việc phát triển sản phẩm mới và cải tiến sản phẩm hiện có, giúp duy trì vị thế cạnh tranh trên thị trường.
2. Đa dạng hóa sản phẩm: 3M cung cấp một loạt các sản phẩm đa dạng, từ vật liệu tiêu dùng đến sản phẩm y tế, công nghiệp, và điện tử. Sự đa dạng này giúp 3M giảm thiểu rủi ro kinh doanh và tận dụng nhiều cơ hội thị trường.
3. Thị trường toàn cầu: 3M hoạt động trên toàn cầu với các nhà máy và văn phòng tại nhiều quốc gia. Mô hình kinh doanh của công ty giúp họ khai thác thị trường quốc tế, từ đó tối ưu hóa quy trình sản xuất và phân phối.
4. Chiến lược thương hiệu mạnh: 3M phát triển các thương hiệu mạnh và đáng tin cậy, giúp tạo dựng lòng tin và sự trung thành từ phía khách hàng. Các thương hiệu như Post-it, Scotch, và Nexcare đã trở thành biểu tượng trong lĩnh vực của mình.
5. Hợp tác và Đối tác: 3M thường hợp tác với các doanh nghiệp, tổ chức và viện nghiên cứu để thúc đẩy đổi mới. Sự hợp tác này giúp 3M mở rộng khả năng nghiên cứu và phát triển, cũng như tăng cường khả năng cung cấp giải pháp cho khách hàng.
6. Tiêu chuẩn bền vững: 3M cam kết thực hiện các hoạt động bền vững, từ quy trình sản xuất đến sản phẩm cuối cùng. Công ty đã thiết lập các mục tiêu rõ ràng về bảo vệ môi trường và xã hội, giúp xây dựng hình ảnh thương hiệu tích cực.
7. Khách hàng là trung tâm: 3M chú trọng đến nhu cầu và mong muốn của khách hàng, từ đó phát triển sản phẩm và dịch vụ phù hợp. Công ty sử dụng phản hồi từ khách hàng để cải thiện sản phẩm và phát triển các giải pháp sáng tạo.
8. Ứng dụng công nghệ: 3M áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất và quản lý. Công ty sử dụng dữ liệu và phân tích để tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu suất.
9. Tổng doanh thu, chi phí, lợi nhuận vài năm gần đây: Trong những năm gần đây, Công ty 3M đã trải qua những biến động đáng kể về doanh thu. Năm 2023, doanh thu hàng năm của công ty được báo cáo là khoảng 32,68 tỷ USD, giảm khoảng 4,52% so với năm trước. Sự sụt giảm này tiếp theo sau một năm 2022 cũng ghi nhận doanh thu giảm 3,18, với khoảng 34,23 tỷ USD. Tuy nhiên, có dấu hiệu phục hồi trong năm 2024. Trong quý ba kết thúc vào ngày 30 tháng 9 năm 2024, 3M báo cáo doanh thu 6,29 tỷ USD, phản ánh sự tăng trưởng nhẹ 0,38% so với quý trước, cho thấy một xu hướng tích cực và khả năng phục hồi của công ty trong thời gian tới.

Mô hình kinh doanh này đã giúp 3M duy trì vị trí hàng đầu trong nhiều lĩnh vực và tiếp tục phát triển bền vững qua nhiều thập kỷ.

1.2. Mô hình kinh doanh BMC của 3M

Mô hình kinh doanh BMC (Business Model Canvas) của 3M tập trung vào đổi mới và phát triển sản phẩm dựa trên nghiên cứu khoa học và công nghệ để phục vụ nhiều ngành công nghiệp khác nhau, từ chăm sóc sức khỏe, điện tử, an toàn đến tiêu dùng. Dưới đây là các thành phần chính của mô hình kinh doanh BMC của 3M:

1.2.1. Phân khúc khách hàng (Customer Segments)

• Khách hàng doanh nghiệp: Các công ty công nghiệp, sản xuất, xây dựng, và hàng không cần sản phẩm như băng keo, chất kết dính, và vật liệu bảo vệ.
• Khách hàng tiêu dùng: Người tiêu dùng cuối với các sản phẩm tiện ích như giấy nhớ, băng keo Scotch, các sản phẩm chăm sóc cá nhân và gia đình.
• Khách hàng ngành chăm sóc sức khỏe: Bệnh viện, phòng khám, và các chuyên gia y tế cần vật tư y tế, sản phẩm chăm sóc sức khỏe và an toàn.

1.2.2. Giá trị cốt lõi (Value Propositions)

• Đổi mới và chất lượng cao: 3M cam kết cung cấp sản phẩm có chất lượng cao nhờ đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển.
• Đa dạng sản phẩm: Sản phẩm của 3M đáp ứng nhu cầu của nhiều ngành và mục đích sử dụng khác nhau, từ công nghiệp đến tiêu dùng.
• Tính bền vững: Các sản phẩm được thiết kế để giảm thiểu tác động đến môi trường và hướng đến các giải pháp thân thiện với môi trường.

1.2.3. Kênh phân phối (Channels)

• Trực tiếp đến doanh nghiệp: Bán hàng trực tiếp cho các doanh nghiệp qua đội ngũ bán hàng và các mối quan hệ đối tác chiến lược.
• Bán lẻ và trực tuyến: Các sản phẩm tiêu dùng được phân phối qua các cửa hàng bán lẻ, siêu thị, và các trang thương mại điện tử.
• Kênh y tế: Các sản phẩm y tế và bảo hộ an toàn được phân phối thông qua các đại lý y tế và các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

1.2.4. Quan hệ khách hàng (Customer Relationships)

• Hỗ trợ và chăm sóc khách hàng: Đội ngũ hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp giúp giải quyết các vấn đề và cung cấp hướng dẫn sản phẩm.
• Hợp tác dài hạn với doanh nghiệp: Tạo dựng mối quan hệ bền vững với các khách hàng doanh nghiệp qua các dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn.
• Phát triển cộng đồng tiêu dùng: Đối với các sản phẩm tiêu dùng, 3M xây dựng cộng đồng người dùng và khuyến khích họ chia sẻ trải nghiệm để gia tăng nhận diện thương hiệu.

1.2.5. Dòng doanh thu (Revenue Streams)

• Bán sản phẩm trực tiếp: Doanh thu chủ yếu từ bán hàng trực tiếp cho khách hàng qua các kênh bán hàng.
• Dịch vụ hỗ trợ và tư vấn: Cung cấp dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật, bảo trì sản phẩm cho các doanh nghiệp.
• Doanh thu từ sáng chế và nhượng quyền: 3M cũng thu phí từ các bằng sáng chế và công nghệ mà họ phát triển.

1.2.6. Nguồn lực chính (Key Resources)

• Đội ngũ R&D mạnh mẽ: Đội ngũ nghiên cứu và phát triển có trình độ cao.
• Các phòng thí nghiệm và cơ sở vật chất tiên tiến: Cơ sở sản xuất và phòng thí nghiệm đạt chuẩn để phát triển các sản phẩm tiên tiến.
• Thương hiệu uy tín: Thương hiệu 3M được tin tưởng trên toàn cầu với các sản phẩm chất lượng cao.

1.2.7. Hoạt động chính (Key Activities)

• Nghiên cứu và phát triển: Đổi mới không ngừng để duy trì vị trí tiên phong trong các công nghệ mới.
• Sản xuất và phân phối: Duy trì chuỗi cung ứng và sản xuất linh hoạt đáp ứng nhu cầu toàn cầu.
• Tiếp thị và xây dựng thương hiệu: Đẩy mạnh các hoạt động quảng bá và tăng cường nhận diện thương hiệu với các sản phẩm tiêu dùng nổi tiếng.

1.2.8. Đối tác chính (Key Partnerships)

• Đối tác công nghệ và nhà cung cấp: Cung cấp nguyên liệu và công nghệ tiên tiến cho các dòng sản phẩm đa dạng.
• Đại lý phân phối và bán lẻ: Các đối tác bán lẻ như Walmart, Amazon để tiếp cận người tiêu dùng trực tiếp.
• Cơ quan nghiên cứu và chính phủ: Đối tác quan trọng trong việc đảm bảo tiêu chuẩn sản phẩm và tuân thủ các quy định.

1.2.9. Cơ cấu chi phí (Cost Structure)

• Chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D): 3M đầu tư mạnh vào R&D để duy trì khả năng đổi mới.
• Chi phí sản xuất: Bao gồm chi phí sản xuất, đóng gói, và phân phối.
• Chi phí tiếp thị và thương hiệu: Đầu tư vào tiếp thị để duy trì và mở rộng thị phần trong các ngành.

Mô hình kinh doanh của 3M thành công nhờ vào chiến lược đổi mới liên tục và tận dụng thế mạnh trong nhiều ngành công nghiệp.

2. Lịch sử 3M

Lịch sử của 3M (Minnesota Mining and Manufacturing Company) bắt đầu từ những năm 1900 và đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển đáng chú ý. Dưới đây là các mốc thời gian chính trong lịch sử của công ty:

2.1. Thế kỷ 20

1. 1902 – Thành lập: 3M được thành lập vào năm 1902 tại Two Harbors, Minnesota, bởi năm nhà sáng lập: William McKnight, Henry S. H. H. K. H. Thiel, John D. McCarthy, và một số đối tác khác. Ban đầu, công ty chuyên sản xuất các sản phẩm từ khoáng sản, chủ yếu là mài mòn.
2. 1904 – Di chuyển đến St. Paul: 3M chuyển trụ sở về St. Paul, Minnesota, nơi có cơ sở hạ tầng tốt hơn cho sản xuất và vận chuyển.
3. 1921 – Sản phẩm đầu tiên nổi bật: 3M phát triển sản phẩm đầu tiên có ảnh hưởng lớn, đó là giấy nhám, giúp công ty gia tăng doanh thu và xây dựng thương hiệu.
4. 1930s – Đổi tên thành 3M: Công ty chính thức đổi tên thành Minnesota Mining and Manufacturing Company (3M) để phản ánh sự đa dạng trong sản phẩm của mình.
5. 1945 – Phát triển Post-it Notes: Mặc dù sản phẩm này được ra mắt vào những năm 1980, sự phát triển của công nghệ keo áp lực thấp vào năm 1945 đã tạo điều kiện cho việc phát triển sản phẩm sau này.

2.2. Thế kỷ 21

6. 1960s – Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển: 3M bắt đầu đầu tư mạnh vào R&D, từ đó phát triển nhiều sản phẩm sáng tạo, bao gồm băng dính Scotch và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
7. 1980 – Ra mắt Post-it Notes: Sản phẩm Post-it Notes được giới thiệu ra thị trường và nhanh chóng trở thành một biểu tượng trong ngành văn phòng phẩm.
8. 1990s – Mở rộng toàn cầu: 3M mở rộng hoạt động ra nhiều thị trường quốc tế, thành lập các cơ sở sản xuất và văn phòng tại nhiều quốc gia, giúp nâng cao vị thế toàn cầu.
9. 2000s – Đổi mới và bền vững: 3M cam kết về đổi mới bền vững, đưa ra các sáng kiến nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường và tăng cường trách nhiệm xã hội.
10. 2010s – Đổi mới sản phẩm và công nghệ: 3M tiếp tục phát triển các sản phẩm và công nghệ mới, như các giải pháp trong lĩnh vực điện tử, chăm sóc sức khỏe, và các sản phẩm bảo vệ cá nhân.
11. 2020s – Đối phó với đại dịch COVID-19: Trong bối cảnh đại dịch, 3M đã gia tăng sản xuất các sản phẩm như khẩu trang N95 và các thiết bị bảo vệ cá nhân khác, góp phần vào công tác chống dịch toàn cầu.

2.3. Thành tựu và Ảnh hưởng

• 3M là một trong những công ty hàng đầu thế giới về sản xuất và công nghệ, với hàng nghìn sản phẩm đa dạng phục vụ nhiều lĩnh vực khác nhau.
• Công ty đã được công nhận là một trong những doanh nghiệp đổi mới nhất thế giới, với hàng ngàn bằng sáng chế được cấp mỗi năm.

3M đã và đang tiếp tục giữ vững vị thế của mình như một trong những công ty sáng tạo và bền vững nhất trong ngành công nghiệp toàn cầu.

3. Lịch sử chủ sở hữu của 3M

Lịch sử chủ sở hữu của 3M (Minnesota Mining and Manufacturing Company) có sự thay đổi đáng chú ý từ khi thành lập cho đến nay. Dưới đây là tóm tắt về các mốc quan trọng liên quan đến chủ sở hữu và quản lý của công ty:

3.1. Thế kỷ 20

1. 1902 – Thành lập và các nhà sáng lập: 3M được thành lập bởi năm nhà sáng lập gồm William McKnight, Henry S. H. H. K. H. Thiel, John D. McCarthy, và một số đối tác khác. Ban đầu, công ty là một doanh nghiệp tư nhân.
2. 1910 – William McKnight trở thành lãnh đạo: William McKnight trở thành giám đốc điều hành đầu tiên của 3M, và ông đã giữ vai trò này trong nhiều năm. Dưới sự lãnh đạo của ông, công ty bắt đầu phát triển nhanh chóng và mở rộng hoạt động sản xuất.
3. 1930s – Sở hữu cổ phần: Công ty trở thành một công ty cổ phần vào những năm 1930, cho phép cổ đông đầu tư vào 3M. Việc phát hành cổ phiếu giúp công ty huy động vốn cho sự phát triển và mở rộng.
4. 1950 – Lãnh đạo và quản lý tiếp theo: Sau William McKnight, nhiều nhà lãnh đạo khác đã kế nhiệm và tiếp tục đẩy mạnh chiến lược đổi mới, mở rộng sản phẩm và thị trường toàn cầu.

3.2. Thế kỷ 21

5. 1990s – Đổi mới và mở rộng toàn cầu: Trong những năm 1990, 3M tiếp tục phát triển và mở rộng hoạt động toàn cầu. Sự thay đổi trong sở hữu cổ phần không làm thay đổi tính chất của công ty, vì 3M vẫn giữ vững vai trò là một công ty công khai với nhiều cổ đông.
6. 2000s – Lãnh đạo và chiến lược: 3M đã chứng kiến sự thay đổi trong ban lãnh đạo, với nhiều giám đốc điều hành đảm nhận vai trò quan trọng trong việc phát triển và duy trì danh tiếng của công ty.
7. 2020s – Đối phó với đại dịch COVID-19: Trong bối cảnh đại dịch, 3M đã trở thành một trong những công ty quan trọng trong việc sản xuất khẩu trang N95 và các thiết bị bảo vệ cá nhân, điều này đã ảnh hưởng đến giá cổ phiếu và chủ sở hữu của công ty.

3.3. Chủ sở hữu hiện tại

• Cổ đông và Quỹ đầu tư: Hiện tại, 3M là một công ty cổ phần đại chúng, do đó, chủ sở hữu của công ty là các cổ đông, bao gồm các quỹ đầu tư, cá nhân, và tổ chức. Các quỹ đầu tư lớn thường nắm giữ một phần lớn cổ phần của công ty, nhưng không có một cá nhân hoặc tổ chức nào kiểm soát hoàn toàn 3M.

3.4. Tóm tắt

Tóm lại, 3M đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển và thay đổi trong lịch sử chủ sở hữu của mình, từ khi là một doanh nghiệp tư nhân đến khi trở thành một công ty cổ phần đại chúng với nhiều cổ đông. Sự phát triển của công ty luôn gắn liền với tầm nhìn và chiến lược của các nhà lãnh đạo qua các thời kỳ.

4. Danh sách 10 cổ đông lớn nhất của 3M

Dưới đây là bảng danh sách 10 cổ đông lớn nhất của 3M tính đến năm 2024:

Cổ đông	Tỷ lệ sở hữu (%)
Vanguard Group, Inc.	8.9
BlackRock, Inc.	7.2
State Street Corporation	6.4
VTSMX – Vanguard Total Stock Market Index Fund	4.4
VFINX – Vanguard 500 Index Fund	4.1
Geode Capital Management, LLC	2.7
Morgan Stanley	2.5
State Farm Mutual Automobile Insurance Company	2.4
Newport Trust Company	1.9
FXAIX – Fidelity 500 Index Fund	1.8

3M có khoảng 71.55% cổ phần được nắm giữ bởi các tổ chức, cho thấy sự tập trung lớn vào các nhà đầu tư tổ chức, điều này thường ảnh hưởng đến quyết định của ban lãnh đạo công ty​.

Về phần sở hữu gia đình, con cháu của William McKnight và các nhà sáng lập khác hiện không nắm giữ cổ phần đáng kể nào trong công ty. Hầu hết các gia đình sáng lập ban đầu đã chuyển ra khỏi quyền sở hữu tích cực, và hiện nay công ty được niêm yết công khai, với quyền sở hữu được phân phối giữa các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân

5. Những nhân vật quan trọng của 3M trong giai đoạn đầu

3M, hay còn gọi là Minnesota Mining and Manufacturing Company, được thành lập vào năm 1902 tại Two Harbors, Minnesota, bởi một nhóm năm doanh nhân: Henry S. Bryan, Herman W. Cable, John Dwan, William A. McGonagle, và Dr. J. Danley Budd. Ban đầu, họ có kế hoạch khai thác khoáng sản corundum từ một mỏ đá gần đó để sản xuất giấy nhám. Tuy nhiên, công việc khai thác đã không mang lại thành công như mong đợi do chất lượng khoáng sản kém.

Mặc dù gặp khó khăn tài chính, công ty vẫn quyết tâm duy trì hoạt động. Nhờ sự lãnh đạo của John Dwan, 3M đã thu hút được các nhà đầu tư, trong đó có Lucius Ordway, một doanh nhân nổi tiếng tại Minnesota, người đã mua lại cổ phần lớn trong công ty vào năm 1905. Sự đầu tư của Ordway đã giúp 3M vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu và tiếp tục phát triển.

William L. McKnight là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử của 3M, giúp chuyển đổi công ty từ một doanh nghiệp nhỏ thành một tập đoàn đa quốc gia khổng lồ. Ông gia nhập 3M vào năm 1907 với vai trò là nhân viên lương thấp trong phòng kế toán và nhanh chóng thăng tiến nhờ tài năng quản lý và tầm nhìn chiến lược.

McKnight trở thành Chủ tịch của 3M vào năm 1929 và giữ vị trí này đến năm 1949. Dưới sự lãnh đạo của ông, công ty đã áp dụng nhiều nguyên tắc quản lý và sáng tạo đột phá. Ông là người đề xuất chính sách phân quyền, khuyến khích sự tự chủ và sáng tạo trong nội bộ công ty, điều đã trở thành nền tảng văn hóa của 3M trong nhiều thập kỷ. Chính nhờ sự dẫn dắt này, 3M đã trở thành công ty tiên phong trong việc nghiên cứu và phát triển, sản xuất các sản phẩm đột phá như băng dính, giấy nhám, và các sản phẩm chăm sóc y tế.

Triết lý lãnh đạo của McKnight, tập trung vào việc khuyến khích nhân viên thử nghiệm và học từ những sai lầm, đã giúp 3M phát triển mạnh mẽ về mặt sáng tạo. Ông nổi tiếng với câu nói: “Quản lý không nên can thiệp quá nhiều vào công việc của cấp dưới, nếu không họ sẽ không bao giờ phát triển.”

McKnight không chỉ là một nhà lãnh đạo giỏi mà còn là người có tầm nhìn xa, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo môi trường để nhân viên có thể phát triển tối đa tiềm năng sáng tạo