1. Mô hình kinh doanh của Herbalife

Mô hình kinh doanh của Herbalife được tổ chức theo cấu trúc tiếp thị đa cấp (MLM – Multi-Level Marketing), trong đó người tham gia có thể kiếm tiền qua hai cách chính:

1.1. Bán sản phẩm trực tiếp:

Nhà phân phối của Herbalife mua sản phẩm với giá chiết khấu từ công ty và bán lại cho người tiêu dùng với giá bán lẻ, hưởng phần chênh lệch giá. Lợi nhuận đến từ việc bán các sản phẩm thực phẩm bổ sung và chăm sóc sức khỏe như sản phẩm giảm cân, vitamin, và các thực phẩm chức năng khác.

1.2. Tuyển dụng và phát triển mạng lưới phân phối:

Nhà phân phối có thể tuyển dụng thêm người tham gia vào mạng lưới của họ. Khi những người này bán sản phẩm, nhà phân phối ban đầu sẽ nhận được phần thưởng từ hoa hồng dựa trên doanh số bán hàng của đội ngũ bên dưới. Điều này tạo ra một hệ thống nhiều tầng, nơi nhà phân phối ở các cấp cao hơn kiếm thu nhập từ doanh số bán hàng của những người dưới họ.

1.3. Các yếu tố chính trong mô hình kinh doanh của Herbalife:

• Phí tham gia ban đầu: Để trở thành nhà phân phối của Herbalife, người tham gia cần mua một bộ khởi nghiệp (starter kit). Bộ này thường bao gồm sản phẩm mẫu và tài liệu hướng dẫn về cách kinh doanh.
• Đào tạo và phát triển: Herbalife cung cấp các chương trình đào tạo cho nhà phân phối về cách bán sản phẩm và phát triển đội ngũ kinh doanh. Nhiều chương trình đào tạo do các nhà phân phối thành công tổ chức, nhằm chia sẻ kinh nghiệm và phương pháp kinh doanh hiệu quả.
• Thưởng và hoa hồng: Nhà phân phối kiếm hoa hồng dựa trên doanh số cá nhân và của đội nhóm. Những người ở cấp cao hơn có thể kiếm được thưởng thêm khi đạt các mức doanh số cụ thể hoặc phát triển được mạng lưới lớn.

1.4. Những chỉ trích về mô hình MLM của Herbalife:

Herbalife, giống nhiều công ty MLM khác, đã bị chỉ trích vì:

• Tính chất kim tự tháp: Dù Herbalife khẳng định họ không phải là mô hình kim tự tháp bất hợp pháp, nhiều người cho rằng hệ thống của họ có đặc điểm tương tự vì nhà phân phối kiếm tiền chủ yếu qua việc tuyển dụng người khác vào mạng lưới thay vì bán sản phẩm thực sự.
• Rủi ro cho nhà phân phối mới: Nhiều nhà phân phối mới tham gia không kiếm được nhiều tiền và thậm chí thua lỗ vì phải mua sản phẩm để duy trì vị thế trong công ty. Điều này đặc biệt rủi ro khi doanh số bán hàng không như mong đợi.

1.5. Tổng doanh thu, chi phí, lợi nhuận vài năm gần đây

Herbalife đã trải qua những biến động trong doanh thu và lợi nhuận trong vài năm qua. Dưới đây là một số điểm chính:

• Doanh thu: Herbalife đạt doanh thu 5,1 tỷ USD vào năm 2023, giảm nhẹ 2,7% so với năm 2022. Tuy nhiên, kết quả từng khu vực có sự khác biệt rõ rệt, với doanh thu tăng tại khu vực châu Á Thái Bình Dương (1,6%) và châu Mỹ Latinh (4,5%), nhưng lại giảm ở Bắc Mỹ (10,4%) và Trung Quốc (16,3%).
• Chi phí và lợi nhuận: Chi phí tăng chủ yếu liên quan đến các sự kiện trực tiếp và hoạt động bán hàng sau đại dịch, trong khi đó, lợi nhuận bị ảnh hưởng bởi sự biến động của tỷ giá ngoại tệ và tình hình kinh tế toàn cầu. Năm 2022, Herbalife ghi nhận lợi nhuận ròng ước tính 323 triệu USD, giảm 44% so với năm 2021 do các yếu tố như lạm phát và chi phí vận hành tăng cao.

Những điều chỉnh chiến lược này cho thấy Herbalife đang cố gắng tăng cường sự phát triển và duy trì thị phần trong bối cảnh đầy thách thức hiện tại.

1.6. Kết luận:

Mô hình kinh doanh của Herbalife dựa vào hệ thống MLM với sự tập trung vào việc bán sản phẩm và phát triển mạng lưới phân phối. Những người ở cấp cao hơn trong hệ thống thường có thu nhập cao, nhưng có nhiều chỉ trích về việc người tham gia mới dễ thua lỗ.

2. Lịch sử Herbalife

Herbalife được thành lập vào năm 1980 bởi Mark Hughes tại Los Angeles, California, với mục tiêu giúp đỡ mọi người giảm cân và cải thiện sức khỏe thông qua các sản phẩm dinh dưỡng và thực phẩm bổ sung. Từ khi ra đời, Herbalife đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong những công ty lớn nhất trong ngành tiếp thị đa cấp (MLM – Multi-Level Marketing) trên thế giới.

2.1. Các mốc lịch sử quan trọng của Herbalife:

1. Năm 1980 – Thành lập:
   • Mark Hughes bắt đầu kinh doanh từ xe hơi của mình, bán sản phẩm giảm cân đầu tiên mang tên Formula 1. Công ty ra đời với ý tưởng cải thiện sức khỏe bằng dinh dưỡng và kiểm soát cân nặng. Ý tưởng này xuất phát từ việc mẹ của Hughes qua đời do những tác động tiêu cực của việc lạm dụng thuốc giảm cân.
2. Những năm 1980 – Phát triển nhanh chóng:
   • Herbalife mở rộng hoạt động nhanh chóng qua việc tuyển dụng và xây dựng một mạng lưới phân phối lớn. Công ty nhanh chóng trở thành một thương hiệu nổi tiếng trong ngành thực phẩm chức năng và giảm cân tại Hoa Kỳ.
3. Những năm 1990 – Mở rộng quốc tế và những chỉ trích ban đầu:
   • Herbalife mở rộng hoạt động sang thị trường quốc tế, với sự hiện diện tại nhiều quốc gia như Mexico, Tây Ban Nha, Nhật Bản, New Zealand và Brazil.
   • Trong giai đoạn này, công ty cũng phải đối mặt với nhiều chỉ trích và kiện tụng liên quan đến tính an toàn và tính pháp lý của các sản phẩm cũng như mô hình kinh doanh. Đặc biệt, Herbalife từng bị cơ quan quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) kiểm tra về các tuyên bố liên quan đến sức khỏe của sản phẩm.
4. Năm 2000 – Cái chết của Mark Hughes:
   • Mark Hughes qua đời năm 2000 do ngộ độc thuốc kết hợp với rượu. Sau sự kiện này, công ty đối mặt với sự thay đổi lớn về cơ cấu quản lý. Ban lãnh đạo mới đã tiếp tục phát triển công ty nhưng gặp nhiều thử thách pháp lý.
5. Những năm 2000 – Chuyển đổi và tăng trưởng:
   • Herbalife tiếp tục mở rộng hoạt động trên toàn cầu và giới thiệu thêm nhiều sản phẩm mới. Năm 2004, công ty được niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán New York (NYSE) với mã chứng khoán HLF, đánh dấu một bước ngoặt lớn về tài chính và phát triển.
6. Những năm 2010 – Cuộc chiến pháp lý và chỉ trích về mô hình kinh doanh:
   • Herbalife đối mặt với nhiều vụ kiện và cuộc điều tra lớn từ Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC) vì cáo buộc công ty vận hành mô hình kinh doanh kiểu kim tự tháp. Đặc biệt, nhà đầu tư nổi tiếng Bill Ackman đã công khai chỉ trích Herbalife và cho rằng công ty hoạt động theo mô hình lừa đảo đa cấp. Ông thậm chí còn đặt cược 1 tỷ USD rằng cổ phiếu của Herbalife sẽ sụp đổ (short-selling).
   • Năm 2016, Herbalife đã đồng ý trả 200 triệu USD để giải quyết các khiếu nại với FTC và thay đổi một số chính sách kinh doanh. FTC yêu cầu Herbalife phải cải tổ mô hình kinh doanh của mình để đảm bảo rằng phần lớn thu nhập của nhà phân phối đến từ việc bán sản phẩm chứ không phải từ việc tuyển dụng.
7. Những năm gần đây:
   • Herbalife tiếp tục hoạt động mạnh mẽ, mở rộng sang hơn 90 quốc gia, và có hàng triệu nhà phân phối trên toàn cầu. Công ty tập trung vào các sản phẩm dinh dưỡng, kiểm soát cân nặng và thể thao. Tuy nhiên, dù đã có những cải tổ sau các vụ kiện, Herbalife vẫn luôn nằm trong tầm ngắm của các cơ quan quản lý và bị chỉ trích bởi các chuyên gia về mô hình kinh doanh đa cấp.

2.2. Tầm ảnh hưởng:

Herbalife đã trở thành một trong những thương hiệu hàng đầu trong ngành thực phẩm chức năng, với sản phẩm được tiêu thụ trên toàn cầu. Tuy nhiên, công ty cũng phải đối mặt với nhiều chỉ trích về mô hình tiếp thị đa cấp, cũng như tác động của các sản phẩm dinh dưỡng đến sức khỏe của người tiêu dùng.

2.3. Kết luận:

Lịch sử Herbalife là một câu chuyện về sự phát triển mạnh mẽ từ một công ty nhỏ thành một tập đoàn toàn cầu, nhưng cũng đi kèm với nhiều tranh cãi về tính hợp pháp và đạo đức của mô hình kinh doanh. Công ty đã trải qua nhiều thay đổi và điều chỉnh trong cách thức hoạt động để duy trì vị thế trên thị trường.

3. Lịch sử chủ sở hữu của Herblife

Lịch sử về các chủ sở hữu của Herbalife chủ yếu xoay quanh người sáng lập Mark Hughes và những thay đổi trong quản lý sau khi ông qua đời. Dưới đây là những sự kiện chính liên quan đến sở hữu và quản lý Herbalife qua các thời kỳ:

3.1. Giai đoạn của Mark Hughes (1980 – 2000):

• Mark Hughes thành lập Herbalife vào năm 1980 với mục tiêu phát triển các sản phẩm dinh dưỡng và giúp người tiêu dùng kiểm soát cân nặng.
• Trong suốt những năm đầu, Hughes giữ vai trò là người sáng lập và chủ sở hữu chính của Herbalife. Ông đã phát triển công ty thành một trong những công ty MLM lớn nhất tại Hoa Kỳ và trên toàn cầu.
• Năm 2000, Mark Hughes qua đời ở tuổi 44 do ngộ độc kết hợp giữa thuốc chống trầm cảm và rượu, tạo ra một biến cố lớn cho công ty. Sau khi ông qua đời, quyền kiểm soát công ty không còn nằm trong tay ông nữa.

3.2. Chuyển đổi quyền sở hữu sau cái chết của Mark Hughes (2000 – 2002):

• Sau khi Mark Hughes qua đời, tài sản của ông được ủy thác cho Herbalife Family Foundation, một tổ chức từ thiện do Hughes sáng lập, và cho con trai ông, Alexander Hughes, khi cậu đủ tuổi trưởng thành.
• Herbalife phải đối mặt với những khó khăn về quản lý và pháp lý. Điều này dẫn đến việc công ty mất dần vị thế và phải tìm kiếm các cơ hội tái cấu trúc để đảm bảo sự ổn định trong quản lý và điều hành.

3.3. Herbalife được bán cho J.H. Whitney & Co và Golden Gate Capital (2002):

• Năm 2002, Herbalife đã được bán cho hai quỹ đầu tư cổ phần tư nhân là J.H. Whitney & Co. và Golden Gate Capital với giá khoảng 685 triệu USD. Đây là bước quan trọng nhằm tái cấu trúc công ty sau sự ra đi của Hughes.
• Thương vụ này giúp Herbalife cải thiện tài chính và tăng trưởng trở lại. Những thay đổi quản lý và chiến lược kinh doanh đã giúp công ty nhanh chóng phục hồi và trở nên mạnh mẽ hơn.

3.4. Niêm yết công khai và sự tham gia của các cổ đông công chúng (2004 – nay):

• Năm 2004, Herbalife thực hiện một đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) trên Sàn Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) với mã chứng khoán HLF. Điều này đã mở ra cơ hội để các nhà đầu tư công chúng có thể sở hữu cổ phần của công ty.
• Sau khi niêm yết, sở hữu công ty được phân chia giữa các cổ đông, bao gồm cả các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức.

3.5. Sự tham gia của các nhà đầu tư lớn:

• Carl Icahn, một nhà đầu tư tỷ phú nổi tiếng, bắt đầu mua cổ phần của Herbalife từ năm 2013 và nhanh chóng trở thành một trong những cổ đông lớn nhất của công ty. Icahn đã tăng cường sở hữu và bảo vệ Herbalife trong cuộc đối đầu với Bill Ackman, người đặt cược rằng Herbalife sẽ sụp đổ.
• Bill Ackman, nhà quản lý quỹ đầu tư mạo hiểm của Pershing Square Capital, vào năm 2012 đã công khai chỉ trích mô hình kinh doanh của Herbalife là lừa đảo và đặt cược 1 tỷ USD vào việc cổ phiếu của công ty sẽ giảm mạnh. Ông cho rằng Herbalife hoạt động theo mô hình kim tự tháp. Cuộc chiến công khai này kéo dài nhiều năm, nhưng cuối cùng Ackman đã thua cuộc khi giá cổ phiếu của Herbalife không giảm như ông dự đoán, buộc ông phải thoái vốn từ vị trí ngắn hạn vào năm 2018.
• Carl Icahn, mặt khác, không chỉ nắm giữ cổ phần lớn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ Herbalife trước các cuộc tấn công pháp lý và tài chính.

3.6. Hiện tại:

• Hiện nay, Herbalife là một công ty đại chúng, và sở hữu công ty thuộc về các nhà đầu tư công chúng thông qua cổ phần. Những cổ đông lớn bao gồm các quỹ đầu tư lớn như Carl Icahn và nhiều nhà đầu tư tổ chức khác.
• Herbalife vẫn tiếp tục là một tập đoàn đa quốc gia lớn trong ngành thực phẩm bổ sung và sức khỏe, hoạt động tại hơn 90 quốc gia trên toàn thế giới.

3.7. Kết luận:

Lịch sử sở hữu của Herbalife bắt đầu với người sáng lập Mark Hughes, sau đó chuyển sang các quỹ đầu tư tư nhân sau khi ông qua đời, và cuối cùng trở thành một công ty đại chúng với các cổ đông lớn như Carl Icahn đóng vai trò quan trọng trong việc giữ vững sự ổn định và phát triển của công ty.

4. Tỷ lệ số người kiếm được tiền và số người mất tiền khi tham gia kinh doanh với Herbalife

Tỷ lệ số người kiếm được tiền và số người mất tiền khi tham gia kinh doanh với Herbalife đã từng là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận và nghiên cứu, đặc biệt trong bối cảnh công ty hoạt động theo mô hình tiếp thị đa cấp (MLM – Multi-Level Marketing). Để hiểu rõ hơn, hãy cùng xem xét một số thông tin và báo cáo có sẵn từ các cơ quan quản lý và nghiên cứu.

4.1. Báo cáo từ Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC)

• Năm 2016, Herbalife đã đạt được một thỏa thuận với FTC sau một cuộc điều tra về mô hình kinh doanh của công ty. FTC cho rằng Herbalife đã gây hiểu lầm khi tuyên bố rằng hầu hết các nhà phân phối có thể kiếm được thu nhập đáng kể thông qua việc bán sản phẩm và tuyển dụng.
• Theo báo cáo của FTC, một phần rất lớn các nhà phân phối Herbalife không kiếm được lợi nhuận hoặc kiếm rất ít:
  • 88% các nhà phân phối chỉ mua sản phẩm cho mục đích tiêu dùng cá nhân mà không tham gia bán hàng.
  • Chỉ khoảng 10% trong số các nhà phân phối kiếm được bất kỳ khoản thu nhập nào từ hoạt động kinh doanh.
  • Gần 50% những người đã tham gia báo cáo rằng họ không kiếm được tiền hoặc kiếm được rất ít so với những gì họ đã đầu tư vào sản phẩm và chi phí khác.

4.2. Phân tích thu nhập từ Herbalife

• Herbalife thường công bố báo cáo thu nhập cho các nhà phân phối của mình, và các báo cáo này cho thấy rằng chỉ một tỷ lệ rất nhỏ người tham gia kiếm được tiền đáng kể:
  • Top 1% nhà phân phối kiếm được phần lớn thu nhập của hệ thống.
  • Phần lớn các nhà phân phối kiếm được dưới 1.000 USD mỗi năm, và một số thậm chí không thu được lợi nhuận sau khi trừ đi chi phí.
• Theo một phân tích của Herbalife năm 2022, thu nhập trung bình của 92% nhà phân phối ở cấp cơ bản (cấp thấp nhất) là dưới 500 USD mỗi năm. Chỉ có khoảng 7-10% người tham gia đạt mức thu nhập cao hơn (trên 10.000 USD/năm), và để đạt được điều này, họ thường cần đầu tư rất nhiều thời gian và nỗ lực vào việc tuyển dụng.

4.3. Chi phí và nguy cơ mất tiền

• Hầu hết những người tham gia mô hình MLM như Herbalife phải chịu nhiều chi phí khác nhau, từ việc mua sản phẩm để duy trì “cấp độ nhà phân phối” cho đến chi phí tổ chức các buổi hội thảo, sự kiện bán hàng và chi phí marketing.
• Những người không thể bán được đủ sản phẩm hoặc không tuyển dụng được đủ người để tham gia sẽ không có khả năng hoàn vốn, dẫn đến mất tiền.
• Trong một số trường hợp, những người tham gia có thể bỏ ra hàng trăm đến hàng ngàn USD để mua sản phẩm và không bán được, dẫn đến lỗ vốn.

4.4. Tỷ lệ kiếm tiền và mất tiền

• Tỷ lệ kiếm được tiền khi tham gia kinh doanh với Herbalife thường rất thấp. Theo các số liệu của FTC và các báo cáo thu nhập từ công ty, chỉ có khoảng 1-5% người tham gia có thể kiếm được thu nhập đáng kể (trên mức tối thiểu), trong khi phần lớn (hơn 90%) kiếm rất ít hoặc mất tiền sau khi tính đến chi phí.
• Tỷ lệ mất tiền có thể lên đến 90-95%, tùy thuộc vào cách tham gia và mức độ cam kết của mỗi cá nhân. Điều này có nghĩa là phần lớn người tham gia không kiếm được lợi nhuận, và một phần lớn trong số họ sẽ chịu lỗ sau khi tính toán chi phí kinh doanh và mua hàng.

4.5. Kết luận:

• Khoảng 90-95% người tham gia vào hệ thống Herbalife không kiếm được lợi nhuận hoặc thậm chí mất tiền do chi phí mua sản phẩm và các chi phí liên quan khác.
• Chỉ có 1-5% những người tham gia kiếm được lợi nhuận đáng kể, phần lớn ở cấp độ rất cao trong hệ thống, nhờ vào việc tuyển dụng và phát triển mạng lưới lớn.

5. Lộ trình phổ biến của người tham gia mạng lưới Herbalife

Lộ trình từ khi bắt đầu tham gia đến lúc mất tiền và từ bỏ mô hình kinh doanh của Herbalife thường trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Đây là quá trình mà nhiều người tham gia các công ty tiếp thị đa cấp (MLM) như Herbalife có thể gặp phải, đặc biệt là những người không có kinh nghiệm kinh doanh hoặc kỳ vọng quá cao. Dưới đây là các giai đoạn phổ biến mà nhiều người trải qua, từ việc bắt đầu đến khi từ bỏ:

5.1. Giai đoạn Dùng thử và Bị Thu hút

• Tìm hiểu và tiếp cận: Người tham gia thường được giới thiệu Herbalife thông qua người quen, bạn bè, hoặc các sự kiện tuyển dụng. Các nhà phân phối thường nhấn mạnh cơ hội kiếm tiền nhanh chóng, tự do tài chính, và thành công cá nhân.
• Dùng thử sản phẩm: Nhiều người bắt đầu bằng cách mua và dùng thử các sản phẩm của Herbalife, chẳng hạn như thực phẩm chức năng hoặc các sản phẩm hỗ trợ giảm cân. Các nhà phân phối thường dùng chiến lược “tiêu dùng cá nhân” để khuyến khích người mới thử sản phẩm và tự mình trải nghiệm hiệu quả.
• Nhận thấy tiềm năng kinh doanh: Sau khi sử dụng sản phẩm, một số người được khuyến khích trở thành nhà phân phối và nhận được sự hướng dẫn rằng họ có thể kiếm tiền bằng cách bán sản phẩm và tuyển dụng người khác.

5.2. Giai đoạn Đầu tư và Bắt đầu Kinh doanh

• Đầu tư ban đầu: Để trở thành nhà phân phối Herbalife, người tham gia phải mua một số lượng sản phẩm để giữ làm hàng tồn kho hoặc để tiêu thụ cá nhân. Số tiền đầu tư ban đầu này có thể dao động từ vài trăm đến vài ngàn USD, tùy thuộc vào cấp độ và mục tiêu kinh doanh của họ.
• Kỳ vọng cao: Người tham gia thường có kỳ vọng cao về khả năng kiếm tiền và thành công nhanh chóng. Họ có thể được nghe về những câu chuyện thành công của các nhà phân phối cấp cao trong mạng lưới, làm tăng thêm sự tự tin và quyết tâm.
• Tập trung vào tuyển dụng: Bên cạnh việc bán sản phẩm, mô hình kinh doanh của Herbalife tập trung rất nhiều vào việc tuyển dụng thêm nhà phân phối mới. Nhiều người mới bắt đầu tập trung thời gian và nguồn lực vào việc tìm kiếm người khác để tham gia vào mạng lưới của mình.

5.3. Giai đoạn Đối mặt với Khó khăn

• Doanh số thấp và khó tuyển dụng: Sau vài tháng, nhiều người tham gia nhận ra rằng việc bán sản phẩm không dễ dàng như họ nghĩ, đặc biệt là trong một thị trường cạnh tranh hoặc khi khách hàng tiềm năng không thấy cần thiết phải mua sản phẩm với giá cao.
• Áp lực duy trì doanh số và tiêu thụ: Người tham gia thường được yêu cầu mua sản phẩm đều đặn để duy trì cấp bậc của mình trong hệ thống, ngay cả khi họ không thể bán hết sản phẩm đã mua. Điều này dẫn đến tình trạng hàng tồn kho tăng lên và chi phí phát sinh.
• Chi phí kinh doanh tăng cao: Bên cạnh chi phí mua sản phẩm, người tham gia còn phải trả các chi phí khác như tổ chức sự kiện, quảng cáo, thuê không gian bán hàng, chi phí đi lại để gặp gỡ khách hàng và nhà phân phối tiềm năng. Tất cả các chi phí này tích tụ dần dần, làm giảm lợi nhuận, thậm chí gây lỗ.

5.4. Giai đoạn Thất vọng và Nhận ra sự thật

• Lợi nhuận không như mong đợi: Nhiều người nhận ra rằng thu nhập từ việc bán sản phẩm hoặc từ hoa hồng tuyển dụng là rất thấp, thậm chí không đủ để trang trải các chi phí đầu tư ban đầu và duy trì kinh doanh.
• Áp lực từ mạng lưới: Những người không thể tuyển dụng đủ người hoặc bán đủ sản phẩm thường bị áp lực từ phía người bảo trợ của họ trong hệ thống. Họ có thể cảm thấy bị cô lập nếu không thể đạt được các mục tiêu đề ra.
• Nhận ra mô hình: Một số người tham gia bắt đầu nhận thấy rằng mô hình MLM của Herbalife tập trung nhiều vào việc tuyển dụng hơn là bán sản phẩm, và rằng chỉ có một tỷ lệ nhỏ các nhà phân phối cấp cao kiếm được phần lớn thu nhập. Điều này khiến họ nhận ra rằng cơ hội thành công thực sự rất thấp.

5.5. Giai đoạn Từ bỏ và Thua lỗ

• Mất tiền: Khi không thể bán sản phẩm hoặc tuyển dụng đủ người để đạt được các mục tiêu tài chính, nhiều người bắt đầu mất tiền. Họ có thể đã đầu tư hàng ngàn USD vào sản phẩm và chi phí kinh doanh mà không thể hoàn lại vốn.
• Từ bỏ: Sau khi đối mặt với tình trạng mất mát tài chính và thất vọng với hệ thống, hầu hết người tham gia cuối cùng quyết định từ bỏ. Họ có thể giữ lại một lượng lớn sản phẩm chưa bán được và trải qua cảm giác thất bại hoặc bị lừa dối.
• Bài học đắt giá: Sau khi từ bỏ, nhiều người tham gia nhận ra rằng hầu hết lợi ích thực sự chỉ đến với những người ở trên cùng của mạng lưới, trong khi phần lớn những người ở dưới đều chịu thua lỗ hoặc thu nhập rất thấp.

5.6. Kết luận:

Lộ trình từ khi tham gia Herbalife đến lúc mất tiền và từ bỏ thường trải qua các giai đoạn kỳ vọng cao, đầu tư nhiều, đối mặt với khó khăn, và cuối cùng là thất vọng và thua lỗ. Phần lớn người tham gia không kiếm được lợi nhuận đáng kể và phải chịu thua lỗ về tài chính sau một thời gian ngắn hoặc vài tháng do chi phí cao và khó khăn trong việc bán hàng và tuyển dụng.

6. So sánh mô hình kinh doanh của Herbalife và mô hình lừa đảo kim tự tháp, Ponzi

Mô hình kinh doanh của Herbalife không phải là một mô hình lừa đảo kiểu Ponzi truyền thống, nhưng nó lại có những yếu tố gây tranh cãi, dẫn đến việc nhiều người coi Herbalife là một mô hình kim tự tháp (pyramid scheme). Dưới đây là phân tích về sự khác biệt và mối liên hệ giữa mô hình kinh doanh của Herbalife và các mô hình Ponzi hoặc kim tự tháp:

6.1. Mô hình Ponzi là gì?

• Mô hình Ponzi là một dạng lừa đảo tài chính, trong đó lợi nhuận của nhà đầu tư ban đầu được trả từ tiền của nhà đầu tư mới, thay vì từ lợi nhuận thực sự của hoạt động kinh doanh. Đặc điểm chính là không có sản phẩm hoặc dịch vụ thực sự được cung cấp, mà chỉ là việc chuyển tiền từ người tham gia mới sang người cũ. Mô hình này sẽ sụp đổ khi không còn đủ người mới tham gia để tiếp tục trả lợi nhuận.

6.2. Kim tự tháp (Pyramid Scheme) là gì?

• Mô hình kim tự tháp (pyramid scheme) là một hệ thống trong đó người tham gia kiếm tiền chủ yếu bằng cách tuyển dụng người mới vào hệ thống thay vì bán sản phẩm hoặc dịch vụ thực tế. Người ở vị trí cao hơn nhận hoa hồng từ người mà họ đã tuyển dụng, và mô hình này sụp đổ khi không còn đủ người mới tham gia.

6.3. Mô hình kinh doanh của Herbalife

• Herbalife hoạt động theo mô hình tiếp thị đa cấp (MLM), trong đó các nhà phân phối không chỉ kiếm tiền từ việc bán sản phẩm mà còn từ việc tuyển dụng người mới. Mô hình MLM là hợp pháp khi thu nhập chủ yếu đến từ việc bán sản phẩm chứ không chỉ từ việc tuyển dụng người tham gia.
• Điểm hợp pháp của Herbalife:
  • Herbalife bán sản phẩm thực tế, bao gồm các sản phẩm dinh dưỡng, kiểm soát cân nặng và chăm sóc sức khỏe. Điều này khiến nó khác với các mô hình Ponzi, nơi không có sản phẩm hoặc dịch vụ thực sự.
  • Nhà phân phối của Herbalife có thể kiếm tiền từ việc bán sản phẩm trực tiếp cho khách hàng, chứ không chỉ từ việc tuyển dụng người mới.
• Điểm gây tranh cãi của Herbalife:
  • Mặc dù sản phẩm được bán ra, nhưng một số nghiên cứu và báo cáo cho thấy rằng phần lớn thu nhập của nhiều nhà phân phối đến từ việc tuyển dụng người mới hơn là từ việc bán sản phẩm cho khách hàng thực tế. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng mô hình của Herbalife có các yếu tố giống với mô hình kim tự tháp, trong đó lợi nhuận thực sự đến từ việc mở rộng mạng lưới phân phối thay vì từ việc bán hàng.
  • FTC (Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ) đã điều tra Herbalife và kết luận vào năm 2016 rằng phần lớn các nhà phân phối của công ty không kiếm được tiền từ việc bán sản phẩm mà chủ yếu từ việc tuyển dụng người khác tham gia vào hệ thống. Herbalife sau đó đã phải trả 200 triệu USD để giải quyết cáo buộc của FTC và thay đổi một số chính sách kinh doanh nhằm giảm thiểu sự phụ thuộc vào việc tuyển dụng.

6.4. Yếu tố lai giữa kinh doanh hợp pháp và kim tự tháp

• Yếu tố kinh doanh thông thường: Herbalife có các sản phẩm thực tế và mạng lưới phân phối toàn cầu. Các sản phẩm của Herbalife có thể được bán trực tiếp cho khách hàng, và nhà phân phối có thể kiếm lợi nhuận từ việc bán sản phẩm mà không cần tuyển dụng người mới.
• Yếu tố giống kim tự tháp:
  • Một phần đáng kể thu nhập của nhiều nhà phân phối đến từ việc mở rộng mạng lưới thông qua tuyển dụng người tham gia mới. Điều này dẫn đến sự phụ thuộc vào việc mở rộng không ngừng của mạng lưới, một đặc điểm chính của các mô hình kim tự tháp.
  • Những người tham gia ở các cấp thấp trong hệ thống có ít cơ hội để kiếm lợi nhuận đáng kể, bởi vì hầu hết lợi nhuận thường tập trung ở những người ở các cấp cao hơn.

6.5. So sánh Herbalife với Mô hình Ponzi

• Herbalife không phải là một mô hình Ponzi vì:
  • Có sản phẩm thực tế (không giống như Ponzi, nơi không có sản phẩm hoặc dịch vụ thực sự).
  • Người tham gia có thể kiếm tiền từ việc bán sản phẩm trực tiếp, thay vì chỉ nhận tiền từ người mới tham gia.
• Tuy nhiên, mô hình của Herbalife có thể mang yếu tố của kim tự tháp nếu hầu hết thu nhập của các nhà phân phối đến từ việc tuyển dụng, thay vì từ việc bán sản phẩm cho người tiêu dùng thực sự.

6.6. FTC và Kết luận

• Sau cuộc điều tra của FTC vào năm 2016, Herbalife đã phải thực hiện các thay đổi để đảm bảo rằng các nhà phân phối phải bán sản phẩm cho người tiêu dùng ngoài hệ thống để kiếm thu nhập. Điều này giúp giảm sự phụ thuộc vào việc tuyển dụng người mới và làm cho mô hình kinh doanh hợp pháp hơn.
• FTC yêu cầu Herbalife cung cấp dữ liệu minh bạch hơn về thu nhập của nhà phân phối và hạn chế việc khuyến khích tuyển dụng để đạt mục tiêu doanh thu.

6.7. Kết luận:

Mô hình kinh doanh của Herbalife là một mô hình hợp pháp về mặt lý thuyết khi dựa trên việc bán sản phẩm. Tuy nhiên, trong thực tế, nó có những yếu tố gây tranh cãi giống với mô hình kim tự tháp, khi thu nhập đến từ việc tuyển dụng lớn hơn là bán hàng. Herbalife không phải là một mô hình Ponzi vì có sản phẩm và dịch vụ thật sự, nhưng cần cẩn trọng vì hệ thống mang nhiều yếu tố lai tạo với mô hình Ponzi.

7. Giới thiệu tổng quan về Mark Hughes

Mark Hughes (1956–2000) là một doanh nhân người Mỹ và là người sáng lập Herbalife, một trong những công ty tiếp thị đa cấp (MLM) hàng đầu trong lĩnh vực dinh dưỡng và kiểm soát cân nặng. Dưới đây là tổng quan về cuộc đời và sự nghiệp của ông:

7.1. Cuộc đời và những năm đầu

• Mark Reynolds Hughes sinh ngày 1 tháng 1 năm 1956 tại Lynwood, California, Hoa Kỳ.
• Mark trải qua một tuổi thơ không hạnh phúc. Mẹ của ông, Jo Ann Hughes, gặp vấn đề về sức khỏe và tử vong ở tuổi 36, mà Mark tin rằng nguyên nhân xuất phát từ việc lạm dụng thuốc giảm cân không an toàn. Cái chết của mẹ đã tạo động lực mạnh mẽ cho ông trong việc thành lập Herbalife sau này, nhằm cung cấp các giải pháp dinh dưỡng lành mạnh và an toàn cho việc kiểm soát cân nặng.

7.2. Sự nghiệp và sự ra đời của Herbalife

• Vào năm 1980, khi chỉ mới 24 tuổi, Mark Hughes thành lập Herbalife International với mục tiêu mang lại các sản phẩm dinh dưỡng và hỗ trợ giảm cân có lợi cho sức khỏe. Ban đầu, ông bán các sản phẩm từ cốp xe hơi của mình và nhanh chóng xây dựng một mạng lưới phân phối thông qua mô hình kinh doanh tiếp thị đa cấp (MLM).
• Herbalife bắt đầu với Herbalife Formula 1, một loại bột thay thế bữa ăn, và sau đó phát triển hàng loạt sản phẩm khác liên quan đến sức khỏe, dinh dưỡng, và kiểm soát cân nặng.
• Mark Hughes đã thành công trong việc quảng bá Herbalife như một công ty dẫn đầu trong lĩnh vực dinh dưỡng và sức khỏe. Công ty nhanh chóng mở rộng ra thị trường quốc tế và có mặt tại hơn 90 quốc gia trên toàn thế giới.

7.3. Triết lý kinh doanh

• Mark Hughes xây dựng Herbalife dựa trên mô hình kinh doanh MLM, khuyến khích các nhà phân phối không chỉ bán sản phẩm mà còn tuyển dụng thêm người tham gia vào mạng lưới để kiếm hoa hồng.
• Ông luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của sức khỏe và dinh dưỡng trong cuộc sống, với các sản phẩm của Herbalife là giải pháp thay thế cho các phương pháp giảm cân không an toàn, nhằm mang lại hiệu quả lâu dài và lành mạnh.

7.4. Các thành công và tranh cãi

• Herbalife phát triển mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Hughes và trở thành một trong những công ty MLM lớn nhất thế giới.
• Tuy nhiên, mô hình kinh doanh của Herbalife cũng gặp nhiều chỉ trích và tranh cãi, với nhiều người cho rằng công ty hoạt động theo mô hình kim tự tháp. Mark Hughes thường xuyên phải đối mặt với các cáo buộc pháp lý và sự điều tra từ các cơ quan quản lý như Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC) về tính hợp pháp của mô hình kinh doanh.

7.5. Cái chết và di sản

• Vào ngày 21 tháng 5 năm 2000, Mark Hughes qua đời ở tuổi 44 do một vụ ngộ độc kết hợp giữa thuốc chống trầm cảm và rượu, theo báo cáo pháp y. Sự ra đi đột ngột của ông đã gây ra cú sốc lớn cho cộng đồng Herbalife và công ty phải đối mặt với khủng hoảng lãnh đạo.
• Sau khi Hughes qua đời, công ty được điều hành bởi các quản lý mới và tiếp tục phát triển mạnh mẽ, nhưng di sản của Hughes vẫn luôn được nhắc đến như người khởi xướng và truyền cảm hứng cho mô hình kinh doanh của Herbalife.

7.6. Herbalife sau Mark Hughes

• Sau cái chết của Mark Hughes, Herbalife đã có nhiều biến động về mặt tài chính và quản lý, nhưng công ty vẫn tồn tại và phát triển. Các quỹ đầu tư đã mua lại công ty vào năm 2002 và sau đó đưa nó trở thành một công ty niêm yết công khai vào năm 2004.
• Herbalife Family Foundation được thành lập nhằm tưởng nhớ và duy trì di sản của Mark Hughes, với các hoạt động từ thiện tập trung vào sức khỏe và dinh dưỡng cho trẻ em.

7.7. Kết luận:

Mark Hughes là một nhân vật xuất sắc trong lĩnh vực kinh doanh MLM, và tầm nhìn của ông về việc cung cấp các sản phẩm dinh dưỡng lành mạnh đã đưa Herbalife trở thành một tập đoàn toàn cầu. Tuy ông đã qua đời sớm, nhưng di sản của ông vẫn còn sống mãi qua Herbalife, nơi đã thay đổi cuộc sống của nhiều người, cả theo hướng tích cực và tiêu cực, thông qua mô hình kinh doanh đặc thù của nó.