1. Mô hình kinh doanh của Boeing

Mô hình kinh doanh của Boeing là một trong những mô hình phức tạp và đa dạng nhất trong ngành công nghiệp hàng không vũ trụ. Dưới đây là một số điểm chính của mô hình kinh doanh này:

1.1. Chủng loại sản phẩm

• Máy bay thương mại: Boeing sản xuất nhiều loại máy bay chở khách như Boeing 737, 747, 767, 777 và 787. Các sản phẩm này phục vụ cho nhu cầu vận tải hàng không toàn cầu.
• Máy bay quân sự: Boeing cũng sản xuất các máy bay quân sự như F/A-18 Super Hornet, P-8 Poseidon và KC-46 Pegasus, phục vụ cho các hợp đồng quốc phòng.
• Hệ thống không gian và vệ tinh: Boeing tham gia vào sản xuất vệ tinh và các hệ thống liên quan đến không gian, như tàu vũ trụ và các thiết bị vệ tinh.

1.2. Dịch vụ và bảo trì

• Boeing cung cấp dịch vụ bảo trì, sửa chữa và hiện đại hóa cho máy bay thương mại và quân sự. Điều này giúp tạo ra nguồn thu nhập ổn định từ khách hàng sau khi máy bay được giao.

1.3. Cung ứng và sản xuất

• Boeing sử dụng một mạng lưới cung ứng toàn cầu để thu mua linh kiện và vật liệu. Họ hợp tác với nhiều nhà cung cấp để tối ưu hóa chi phí sản xuất và đảm bảo chất lượng.

1.4. Nghiên cứu và phát triển (R&D)

• Đầu tư vào R&D là một phần quan trọng trong mô hình kinh doanh của Boeing. Công ty thường xuyên phát triển công nghệ mới và cải tiến quy trình sản xuất để nâng cao hiệu quả và cạnh tranh.

1.5. Mô hình doanh thu

• Boeing thu lợi nhuận từ việc bán máy bay, hợp đồng dịch vụ bảo trì và sửa chữa, cùng với doanh thu từ các hợp đồng quốc phòng và không gian. Họ cũng có các hình thức tài trợ và cho thuê máy bay.

1.6. Tính bền vững và công nghệ mới

• Boeing đang nỗ lực cải thiện tính bền vững trong hoạt động sản xuất và phát triển công nghệ máy bay thân thiện với môi trường hơn, chẳng hạn như máy bay chạy bằng điện và sử dụng nhiên liệu sinh học.

1.7. Đối tác và hợp tác

• Boeing thường xuyên hợp tác với các chính phủ, các công ty khác trong ngành hàng không, và các tổ chức nghiên cứu để phát triển sản phẩm và mở rộng thị trường.

1.8. Thị trường toàn cầu

• Mô hình kinh doanh của Boeing không chỉ tập trung vào thị trường Mỹ mà còn mở rộng ra thị trường quốc tế, cung cấp máy bay và dịch vụ cho nhiều hãng hàng không và chính phủ trên toàn thế giới.

1.9. Tổng doanh thu, chi phí, lợi nhuận vài năm gần đây

Trong những năm gần đây, Boeing đã trải qua nhiều biến động tài chính đáng kể, đặc biệt là do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và các vấn đề kỹ thuật liên quan đến dòng máy bay 737 MAX. Năm 2020, tổng doanh thu của Boeing giảm mạnh xuống còn khoảng 58 tỷ USD, so với mức 76,6 tỷ USD năm 2019, chủ yếu do các hạn chế bay và đình trệ sản xuất. Chi phí hoạt động vẫn ở mức cao, bao gồm chi phí phát triển, bảo trì, và các chi phí phát sinh từ việc khắc phục sự cố của 737 MAX, khiến công ty chịu lỗ ròng 11,9 tỷ USD năm 2020. Sang năm 2021, doanh thu tăng nhẹ lên khoảng 62 tỷ USD, nhưng công ty vẫn phải đối mặt với mức lỗ gần 4,3 tỷ USD. Đến năm 2022, doanh thu của Boeing phục hồi đáng kể đạt khoảng 66,6 tỷ USD, và mặc dù công ty vẫn chịu một số thua lỗ, các chỉ số tài chính cho thấy triển vọng khả quan hơn khi nhu cầu hàng không dần khôi phục.

1.10. Kết luận

Mô hình kinh doanh của Boeing là một hệ thống phức tạp bao gồm sản xuất, dịch vụ, nghiên cứu và phát triển, cùng với một mạng lưới cung ứng toàn cầu. Sự đa dạng trong sản phẩm và dịch vụ của họ giúp công ty duy trì vị thế cạnh tranh trong ngành công nghiệp hàng không vũ trụ.

2. Lịch sử Boeing

Boeing là một trong những công ty hàng không vũ trụ lớn nhất và nổi tiếng nhất thế giới, với một lịch sử dài và phong phú. Dưới đây là một cái nhìn tổng quan về lịch sử phát triển của Boeing:

2.1. Thành lập (1916)

• Năm 1916: Boeing được thành lập bởi William E. Boeing tại Seattle, Washington, dưới tên gọi Boeing Airplane Company. Công ty ban đầu tập trung vào việc sản xuất máy bay thể thao.

2.2. Những năm 1920

• 1927: Boeing giới thiệu máy bay Boeing 40, một máy bay chở thư và hàng hóa đầu tiên của họ. Máy bay này giúp Boeing có được hợp đồng vận chuyển thư từ chính phủ Hoa Kỳ.

2.3. Thập niên 1930

• 1933: Boeing phát triển dòng máy bay Boeing 247, được coi là máy bay chở khách đầu tiên thực sự hiện đại với thiết kế khí động học và khả năng chở 10 hành khách.
• 1934: Boeing chia thành hai công ty: Boeing Airplane Company và United Aircraft and Transport Corporation.

2.4. Chiến tranh thế giới thứ hai

• 1940-1945: Boeing sản xuất máy bay ném bom B-17 Flying Fortress và B-29 Superfortress cho quân đội Mỹ. Sản lượng tăng vọt trong thời gian này, biến Boeing thành một trong những nhà sản xuất máy bay hàng đầu.

2.5. Thập niên 1950

• 1958: Boeing giới thiệu Boeing 707, máy bay phản lực chở khách đầu tiên, đánh dấu sự khởi đầu của kỷ nguyên hàng không thương mại. 707 nhanh chóng trở thành biểu tượng cho hàng không thương mại.

2.6. Thập niên 1960

• 1969: Boeing ra mắt Boeing 747, máy bay chở khách lớn đầu tiên trên thế giới, được mệnh danh là “Jumbo Jet”. 747 đã cách mạng hóa ngành hàng không bằng cách cho phép vận chuyển số lượng lớn hành khách.

2.7. Thập niên 1980 và 1990

• Boeing mở rộng danh mục sản phẩm với các mẫu máy bay như Boeing 757 và Boeing 767. Đồng thời, công ty bắt đầu hợp tác với các nhà sản xuất quốc tế và mở rộng ra thị trường toàn cầu.

2.8. Hợp nhất và mở rộng

• 1997: Boeing sáp nhập với McDonnell Douglas, một trong những nhà sản xuất máy bay lớn nhất khác, mở rộng quy mô và danh mục sản phẩm của mình.
• 2000s: Boeing tiếp tục phát triển với các sản phẩm mới như Boeing 787 Dreamliner, sử dụng vật liệu composite nhẹ và công nghệ tiên tiến để cải thiện hiệu suất.

2.9. Thách thức và khủng hoảng

• 2010: Boeing đối mặt với một số thách thức, bao gồm các vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm và tai nạn máy bay 737 MAX vào năm 2018 và 2019, dẫn đến việc phải tạm dừng sản xuất và khủng hoảng niềm tin.

2.10. Hiện tại

• 2020 đến nay: Boeing đang trong quá trình phục hồi từ khủng hoảng 737 MAX và COVID-19. Họ tập trung vào đổi mới công nghệ và phát triển máy bay thân thiện với môi trường, cùng với việc củng cố lại vị thế trên thị trường toàn cầu.

2.11. Kết luận

Boeing đã có một hành trình dài từ những ngày đầu với máy bay thể thao cho đến khi trở thành một trong những công ty hàng không vũ trụ lớn nhất thế giới. Công ty không chỉ đóng vai trò quan trọng trong ngành hàng không mà còn ảnh hưởng lớn đến kinh tế và công nghệ toàn cầu.

3. Lịch sử chủ sở hữu của Boeing

Lịch sử chủ sở hữu của Boeing phản ánh sự phát triển và thay đổi trong chiến lược kinh doanh cũng như sự biến động trong ngành hàng không. Dưới đây là một cái nhìn tổng quan về các chủ sở hữu và các giai đoạn chính trong lịch sử chủ sở hữu của Boeing:

3.1. Thành lập và giai đoạn đầu (1916 – 1934)

• 1916: William E. Boeing thành lập Boeing Airplane Company. Ông là nhà sáng lập và chủ sở hữu chính của công ty trong những năm đầu.
• Trong giai đoạn này, Boeing chủ yếu sản xuất máy bay thể thao và máy bay chở thư.

3.2. Hợp nhất và sáp nhập (1934 – 1940)

• 1934: Boeing trở thành một phần của United Aircraft and Transport Corporation (UATC), do William E. Boeing nắm giữ. Tuy nhiên, sau đó, UATC bị chia tách theo đạo luật antitrust, dẫn đến sự hình thành Boeing Airplane Company như một thực thể độc lập hơn.

3.3. Sau Thế chiến II (1940 – 1960)

• 1940s – 1950s: Boeing mở rộng sản xuất, đặc biệt là trong lĩnh vực máy bay quân sự và thương mại. William E. Boeing từ chức và công ty chuyển sang quản lý bởi các lãnh đạo khác.

3.4. Công ty đại chúng (1961 – 1990)

• 1961: Boeing trở thành một công ty đại chúng và được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. Trong giai đoạn này, sự phát triển mạnh mẽ của Boeing 707 và 747 đã tạo ra lợi nhuận lớn, và các cổ đông của công ty bắt đầu tăng trưởng.

3.5. Sáp nhập với McDonnell Douglas (1997)

• 1997: Boeing sáp nhập với McDonnell Douglas, một trong những nhà sản xuất máy bay lớn nhất khác. Sáp nhập này không chỉ mở rộng quy mô của Boeing mà còn làm thay đổi cấu trúc sở hữu, với việc cổ đông của McDonnell Douglas trở thành cổ đông của Boeing.

3.6. Tái cấu trúc và chuyển giao quyền sở hữu (2000 – 2020)

• 2000s: Boeing tiếp tục phát triển và mở rộng ra thị trường toàn cầu. Cấu trúc sở hữu không thay đổi nhiều trong giai đoạn này, nhưng công ty phải đối mặt với các thách thức từ các vụ tai nạn và các vấn đề chất lượng.
• 2019: Vụ tai nạn của Boeing 737 MAX đã dẫn đến việc đình chỉ sản xuất và một cuộc khủng hoảng niềm tin, ảnh hưởng đến cổ phiếu và cấu trúc sở hữu của công ty.

3.7. Hiện tại và tương lai (2020 – nay)

• Boeing hiện là một công ty đại chúng, với hàng triệu cổ đông trên toàn thế giới. Công ty tiếp tục phải đối mặt với những thách thức từ việc phục hồi sau khủng hoảng 737 MAX và COVID-19, cùng với áp lực cạnh tranh từ các đối thủ như Airbus.
• 2023: Cấu trúc sở hữu của Boeing vẫn chủ yếu là công ty đại chúng, nhưng công ty đã thực hiện nhiều thay đổi trong quản lý và chiến lược để khôi phục niềm tin của cổ đông và thị trường.

3.8. Kết luận

Lịch sử chủ sở hữu của Boeing phản ánh sự phát triển từ một công ty tư nhân thành một trong những công ty đại chúng lớn nhất trong ngành hàng không. Sự thay đổi trong sở hữu, từ các sáp nhập và tái cấu trúc, đã giúp Boeing thích nghi với môi trường kinh doanh thay đổi và duy trì vị thế cạnh tranh trong ngành hàng không vũ trụ.

4. Danh sách 10 cổ đông lớn nhất của Boeing

Dưới đây là danh sách 10 cổ đông lớn nhất của Boeing tính đến thời điểm gần nhất, được trình bày dưới dạng bảng. Thông tin về cổ đông lớn thường xuyên thay đổi, vì vậy bảng này có thể thay đổi theo thời gian. Dữ liệu dưới đây được cập nhật đến năm 2023:

Cổ đông	Tỷ lệ sở hữu (%)	Loại cổ đông
The Vanguard Group, Inc.	8.50%	Quỹ đầu tư
BlackRock, Inc.	8.20%	Quỹ đầu tư
State Street Corporation	4.50%	Quỹ đầu tư
Capital Research Global Investors	4.20%	Quỹ đầu tư
Fidelity Investments	3.50%	Quỹ đầu tư
T. Rowe Price Associates, Inc.	2.80%	Quỹ đầu tư
Northern Trust Corporation	2.50%	Quỹ đầu tư
Geode Capital Management, LLC	1.80%	Quỹ đầu tư
Invesco Ltd.	1.70%	Quỹ đầu tư
JPMorgan Chase & Co.	1.50%	Ngân hàng/Quỹ đầu tư

Lưu ý:

• Tỷ lệ sở hữu có thể thay đổi thường xuyên do giao dịch cổ phiếu trên thị trường.
• Danh sách này không bao gồm các cổ đông cá nhân hoặc các cổ đông lớn khác có thể không được công bố công khai.
• Để có thông tin chính xác và cập nhật, bạn có thể kiểm tra các báo cáo tài chính công khai hoặc trang web của Boeing.

Hiện nay, gia đình William E. Boeing không còn sở hữu một phần đáng kể nào trong cổ phiếu của Boeing Company. Mặc dù William E. Boeing là người sáng lập công ty, nhưng sau khi ông rút lui khỏi công ty vào năm 1934, gia đình Boeing dần dần không còn nắm quyền kiểm soát hay sở hữu số lượng cổ phiếu lớn trong công ty.

5. Giới thiệu tổng quan về William E. Boeing

William Edward Boeing (1/10/1881 – 28/9/1956) là một doanh nhân và nhà tiên phong trong ngành hàng không người Mỹ, được biết đến nhiều nhất với vai trò là người sáng lập Boeing Company, một trong những công ty hàng không vũ trụ lớn nhất và thành công nhất trên thế giới. Dưới đây là tổng quan về cuộc đời và sự nghiệp của ông:

5.1. Xuất thân và tuổi trẻ

• William E. Boeing sinh ra tại Detroit, Michigan. Cha ông là Wilhelm Böing, một doanh nhân giàu có người Đức di cư sang Mỹ, hoạt động trong ngành khai thác gỗ.
• Sau khi cha qua đời khi ông còn nhỏ, mẹ ông đưa gia đình chuyển về châu Âu. Boeing sau đó trở lại Mỹ, theo học tại Viện Công nghệ Yale, nhưng ông không hoàn thành chương trình học đại học.

5.2. Sự nghiệp ban đầu

• Sau khi rời Yale, Boeing bắt đầu sự nghiệp trong ngành khai thác gỗ ở bang Washington, nơi ông kiếm được khối tài sản lớn nhờ vào việc mua bán gỗ.
• Sự giàu có này cho phép ông tham gia vào các lĩnh vực đầu tư khác nhau, và cuối cùng, ông bắt đầu quan tâm đến ngành hàng không khi thấy tiềm năng của nó.

5.3. Khởi đầu trong ngành hàng không

• William Boeing lần đầu tiên trải nghiệm máy bay vào năm 1910, khi ông tham dự một triển lãm hàng không. Sau khi được trải nghiệm bay, ông trở nên đam mê với ý tưởng sản xuất máy bay.
• Năm 1916, Boeing thành lập Boeing Airplane Company tại Seattle, Washington, sau khi nhận thấy tiềm năng to lớn của ngành hàng không. Ông và đối tác kỹ sư George Conrad Westervelt đã chế tạo máy bay đầu tiên của họ, chiếc B&W Seaplane.

5.4. Phát triển công ty

• Trong những năm đầu, Boeing tập trung sản xuất máy bay phục vụ cho Thế chiến I và công việc vận chuyển thư tín hàng không.
• Sau chiến tranh, Boeing chuyển hướng sang phát triển máy bay thương mại và quân sự. Công ty của ông đã giành được các hợp đồng quan trọng với chính phủ Hoa Kỳ, tạo đà cho sự phát triển mạnh mẽ.

5.5. Các thành tựu quan trọng

• Boeing không chỉ thành lập một công ty sản xuất máy bay, mà ông còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng ngành công nghiệp hàng không thương mại tại Hoa Kỳ.
• Boeing 247, được giới thiệu năm 1933, là một trong những máy bay chở khách hiện đại đầu tiên và đánh dấu sự thành công vang dội của Boeing Company.

5.6. Rút lui và những năm cuối đời

• Năm 1934, William Boeing rời khỏi vị trí lãnh đạo công ty sau khi chính phủ Mỹ áp dụng Đạo luật Antitrust, buộc Boeing phải chia tách thành các công ty riêng biệt. Ông dành những năm cuối đời của mình để đầu tư vào bất động sản và phát triển ngành đua ngựa.
• Dù rút lui khỏi ngành hàng không, William Boeing đã để lại di sản to lớn và được coi là một trong những người đặt nền móng cho ngành hàng không hiện đại.

5.7. Qua đời và di sản

• William E. Boeing qua đời vào ngày 28/9/1956 tại Seattle, Washington.
• Tên tuổi của ông gắn liền với sự phát triển vượt bậc của ngành hàng không toàn cầu. Ngày nay, Boeing Company vẫn là một trong những công ty hàng không lớn nhất thế giới, sản xuất cả máy bay thương mại và quân sự, với hàng chục ngàn nhân viên và ảnh hưởng sâu rộng đến kinh tế toàn cầu.

5.8. Tầm ảnh hưởng

• William E. Boeing đã mở ra những khả năng mới trong ngành hàng không và vũ trụ, từ việc phát triển công nghệ đến việc tạo ra một ngành công nghiệp hoàn toàn mới cho các thế hệ tiếp theo.
• Ông không chỉ là một nhà sáng lập, mà còn là một người tiên phong với tầm nhìn chiến lược, người đã biến Boeing từ một công ty nhỏ trở thành một trong những tên tuổi quan trọng nhất trong lịch sử ngành hàng không.

Sự cống hiến và tầm nhìn của William Boeing đã giúp ông được ghi nhớ như một nhân vật quan trọng trong sự phát triển của công nghệ hàng không toàn cầu.