Không có mô hình kinh doanh nào đảm bảo thất bại tuyệt đối, vì sự thành bại còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như thị trường, quản lý, chiến lược, và hoàn cảnh kinh tế. Tuy nhiên, có một số mô hình kinh doanh thường gặp nhiều rủi ro và có khả năng thất bại cao hơn nếu không được quản lý đúng cách. Dưới đây là một số ví dụ về những mô hình kinh doanh dễ dẫn đến thất bại:

1. Mô hình kinh doanh không có giá trị độc đáo hoặc không khác biệt hóa

• Thương mại điện tử không khác biệt: Các cửa hàng trực tuyến bán các sản phẩm đại trà mà không có sự khác biệt hoặc giá trị bổ sung so với các đối thủ cạnh tranh lớn như Amazon, eBay dễ gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân khách hàng.

2. Mô hình kinh doanh dựa trên giảm giá liên tục

• Chiến lược giảm giá liên tục: Doanh nghiệp liên tục giảm giá sản phẩm để cạnh tranh, dẫn đến biên lợi nhuận thấp và khó khăn trong việc duy trì hoạt động. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong ngành bán lẻ, nơi chi phí hoạt động cao.

3. Mô hình kinh doanh phụ thuộc quá nhiều vào một khách hàng hoặc một nguồn doanh thu

• Dựa vào một khách hàng lớn: Nếu một doanh nghiệp phụ thuộc quá nhiều vào một khách hàng lớn, việc mất đi khách hàng đó có thể gây ra thất bại nghiêm trọng.
• Nguồn doanh thu đơn lẻ: Doanh nghiệp chỉ dựa vào một nguồn doanh thu, chẳng hạn như một sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất, sẽ dễ gặp rủi ro nếu nhu cầu cho sản phẩm hoặc dịch vụ đó giảm.

4. Mô hình kinh doanh không có kế hoạch tài chính vững chắc

• Quản lý tài chính kém: Thiếu kế hoạch tài chính, không kiểm soát được chi phí và không dự trữ đủ vốn lưu động để đối phó với những biến động bất ngờ có thể dẫn đến phá sản.

5. Mô hình kinh doanh không hiểu biết thị trường

• Không nghiên cứu thị trường: Doanh nghiệp không thực hiện nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng, dẫn đến việc tung ra sản phẩm hoặc dịch vụ mà không có nhu cầu thực sự từ khách hàng.
• Không thích ứng với thị trường: Không thích nghi với thay đổi trong thị trường hoặc không lắng nghe phản hồi từ khách hàng.

6. Mô hình kinh doanh dựa trên xu hướng ngắn hạn

• Sản phẩm hoặc dịch vụ theo mốt: Kinh doanh dựa trên các xu hướng ngắn hạn mà không có kế hoạch dài hạn hoặc chiến lược phát triển bền vững, ví dụ như kinh doanh các sản phẩm theo trào lưu mà không có giá trị lâu dài.

7. Mô hình kinh doanh không có khả năng cạnh tranh

• Cạnh tranh không lành mạnh: Cạnh tranh dựa trên giá cả mà không cung cấp giá trị bổ sung hoặc chất lượng dịch vụ, dẫn đến việc không thể tạo ra sự khác biệt và không duy trì được lợi thế cạnh tranh.

8. Mô hình kinh doanh không có kế hoạch quản lý rủi ro

• Thiếu kế hoạch rủi ro: Không chuẩn bị cho các tình huống rủi ro như khủng hoảng kinh tế, thay đổi trong quy định pháp luật, hoặc sự cố về sản phẩm.

Ví dụ thực tế về thất bại

• Blockbuster: Không thích nghi kịp thời với sự thay đổi trong ngành công nghiệp cho thuê video và sự ra đời của các dịch vụ phát trực tuyến như Netflix.
• Kodak: Bỏ lỡ cơ hội chuyển đổi sang công nghệ số dù đã có nghiên cứu và phát triển máy ảnh kỹ thuật số từ rất sớm, dẫn đến sự suy tàn trước sự phát triển của máy ảnh kỹ thuật số và smartphone.
• Nokia: Mất vị trí dẫn đầu trong ngành điện thoại di động do không thích nghi kịp với sự thay đổi của thị trường và sự ra đời của smartphone.

Những mô hình này thất bại chủ yếu do không thể thích nghi với thay đổi trong môi trường kinh doanh và thị trường, không có chiến lược cạnh tranh rõ ràng hoặc không quản lý tài chính và rủi ro hiệu quả.