1. Mô hình kinh doanh của CP

Mô hình kinh doanh của Tập đoàn CP (Charoen Pokphand Group – Tập đoàn Charoen Pokphand) là một mô hình tích hợp theo chiều dọc (vertical integration), chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp – thực phẩm, đồng thời mở rộng sang nhiều lĩnh vực khác. CP có trụ sở tại Thái Lan và là một trong những tập đoàn đa quốc gia lớn nhất châu Á. Dưới đây là mô hình kinh doanh điển hình của CP, đặc biệt trong ngành thực phẩm:

---

1.1. MÔ HÌNH 3F: “Feed – Farm – Food” (Thức ăn – Trang trại – Thực phẩm)

1.1.1. Feed – Thức ăn chăn nuôi

• CP tự sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm, thủy sản bằng các nhà máy hiện đại.
• Kiểm soát nguồn nguyên liệu và công thức dinh dưỡng.
• Đây là nền tảng đảm bảo chất lượng cho toàn chuỗi.

1.1.2. Farm – Trang trại

• Chăn nuôi heo, gà, vịt, cá tại các trang trại lớn, hiện đại và khép kín.
• Áp dụng công nghệ sinh học, kiểm soát dịch bệnh, an toàn sinh học nghiêm ngặt.
• Một phần được chuyển giao cho nông dân theo mô hình hợp tác chăn nuôi gia công (CP cung cấp con giống, thức ăn, kỹ thuật – nông dân nuôi – CP thu mua lại).

1.1.3. Food – Thực phẩm

• Chế biến sản phẩm thịt, trứng, cá… thành thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, thịt gà chiên, cá viên, thịt hộp…).
• Kênh tiêu thụ: hệ thống siêu thị, nhà hàng, cửa hàng tiện lợi, và bán lẻ hiện đại như chuỗi 7-Eleven (ở Thái Lan).
• Đảm bảo truy xuất nguồn gốc từ trang trại đến bàn ăn.

---

1.2. CÁC LĨNH VỰC KINH DOANH CHÍNH KHÁC

CP hoạt động như một tập đoàn đa ngành:

Lĩnh vực	Ví dụ cụ thể
Nông nghiệp & thực phẩm	CP Foods, CP Vietnam
Bán lẻ	CP All (sở hữu chuỗi 7-Eleven Thái Lan)
Viễn thông	True Corporation
Bất động sản	CPN (Central Pattana – liên kết)
Tài chính – ngân hàng	True Money, các quỹ đầu tư
Công nghệ sinh học	Vaccine thú y, giống vật nuôi
Đầu tư quốc tế	Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia, Myanmar, Nga, Mỹ…

1.3. ĐẶC ĐIỂM NỔI BẬT TRONG MÔ HÌNH KINH DOANH

• Tích hợp dọc hoàn chỉnh: từ nguyên liệu đến bán lẻ cuối cùng.
• Tự chủ sản xuất để kiểm soát chất lượng và giảm chi phí.
• Chuyển giao kỹ thuật cho đối tác chăn nuôi – giúp giảm rủi ro vận hành, chia sẻ lợi ích.
• Tận dụng quy mô lớn để đạt hiệu quả kinh tế (economies of scale).
• Áp dụng công nghệ hiện đại, chuyển đổi số (trong sản xuất, logistics, bán hàng).

---

1.4. MÔ HÌNH CỦA CP VIỆT NAM

• CP đầu tư tại Việt Nam từ năm 1993.
• Hiện nay có mô hình 3F phát triển mạnh mẽ: nhà máy thức ăn chăn nuôi ở nhiều tỉnh, trang trại lớn, hệ thống chế biến thực phẩm (gà rán CP Five Star, xúc xích, trứng CP…).
• Là một trong những doanh nghiệp FDI hàng đầu trong ngành nông nghiệp Việt Nam.

---

1.5. KẾT LUẬN

Mô hình kinh doanh của CP là một chuỗi giá trị khép kín và liên ngành. Chính sự kiểm soát toàn bộ chuỗi từ đầu vào đến đầu ra giúp họ có lợi thế cạnh tranh về chi phí, chất lượng và tốc độ. Đây là một mô hình điển hình trong ngành nông nghiệp công nghiệp hóa.

2. Cách CP chống lại sự sao chép mô hình kinh doanh

Cách Tập đoàn CP (Charoen Pokphand Group) chống lại sự sao chép mô hình kinh doanh rất hiệu quả, nhờ một chiến lược dài hạn dựa trên lợi thế tích hợp, quy mô, công nghệ, và quan hệ hệ sinh thái chặt chẽ. Dưới đây là các biện pháp cụ thể:

---

2.1. Tích hợp chuỗi giá trị khép kín – khó sao chép toàn bộ

CP không chỉ bán thức ăn chăn nuôi hay thực phẩm chế biến, mà sở hữu toàn bộ chuỗi:

• Từ nguyên liệu đầu vào (Feed) → chăn nuôi (Farm) → chế biến – phân phối (Food).
• Việc sao chép một mắt xích thì dễ, nhưng xây dựng được cả chuỗi khép kín với độ đồng bộ cao gần như là bất khả thi đối với doanh nghiệp nhỏ hoặc mới.

Hiệu ứng rào cản quy mô & tích hợp chiều sâu.

---

2.2. Thiết lập hệ sinh thái hợp tác với nông dân

CP sử dụng mô hình “liên kết chăn nuôi gia công”, trong đó:

• CP cung cấp con giống, thức ăn, kỹ thuật, thuốc thú y.
• Nông dân chỉ lo chăm sóc vật nuôi, rồi bán lại toàn bộ sản phẩm cho CP.
• Quan hệ đôi bên cùng có lợi, tạo mạng lưới nông dân trung thành và khó chuyển sang đối thủ khác.

Khóa chặt đầu vào (nguyên liệu thô) và xây dựng rào cản bằng niềm tin, đào tạo, và lợi ích tài chính.

---

2.3. Đầu tư mạnh vào công nghệ và R&D

• CP đầu tư vào kỹ thuật chăn nuôi hiện đại, như cảm biến trong trại, hệ thống ERP, và theo dõi dịch bệnh theo thời gian thực.
• Sở hữu phòng thí nghiệm sinh học, công ty vaccine thú y, và giống vật nuôi độc quyền.
• Phát triển thức ăn chăn nuôi công thức riêng – tạo lợi thế kỹ thuật và chi phí.

Tạo khoảng cách công nghệ khó bắt kịp.

---

2.4. Hệ thống logistics – phân phối độc quyền và mạnh mẽ

• CP xây dựng mạng lưới vận chuyển lạnh, kho bãi, và điểm bán hàng hiện đại (Five Star, 7-Eleven).
• Trong khi các đối thủ phải phụ thuộc bên thứ ba, CP kiểm soát toàn bộ kênh phân phối.

Tạo rào cản logistics và tăng tốc độ phản ứng thị trường.

---

2.5. Chuyển đổi số và dữ liệu lớn

• CP ứng dụng AI, IoT, Blockchain trong truy xuất nguồn gốc, tối ưu chăn nuôi, và phân tích nhu cầu thị trường.
• Thu thập dữ liệu lớn từ hệ thống 7-Eleven, các cửa hàng thực phẩm và khách hàng để phân tích hành vi tiêu dùng.

Dựa vào dữ liệu để giữ lợi thế ra quyết định tốt hơn đối thủ.

---

2.6. Thương hiệu, niềm tin và quy mô toàn cầu

• CP không chỉ là một công ty, mà là một “đế chế thực phẩm” có mặt ở hơn 100 quốc gia.
• Người tiêu dùng, chính phủ và nông dân tin tưởng thương hiệu CP do lịch sử lâu dài và minh bạch.

Thương hiệu uy tín là một rào cản mềm mà đối thủ không dễ tạo được.

---

2.7. Liên tục tái cấu trúc & mở rộng ngành

• CP không ngừng mở rộng sang các ngành mới: bán lẻ (7-Eleven), viễn thông (True), fintech (True Money).
• Luôn đi trước xu hướng – ví dụ: đầu tư vào protein thực vật, công nghệ thịt nhân tạo, và ESG.

Duy trì vị thế dẫn đầu, không để bị bắt kịp.

---

2.8. Tóm lại

CP không ngăn được ai đó sao chép mô hình 3F, nhưng họ:

• Biến mô hình 3F thành chuỗi giá trị sâu, hiệu quả, công nghệ hóa và khó tái tạo.
• Khóa chặt đầu vào, tối ưu đầu ra, xây dựng lòng trung thành từ nông dân đến người tiêu dùng.
• Luôn đi trước, mở rộng và điều chỉnh chiến lược linh hoạt.

Đó là cách CP duy trì vị thế bất khả chiến bại trong ngành nông nghiệp – thực phẩm.

3. Lịch sử CP

Lịch sử của Tập đoàn Charoen Pokphand (CP Group) là câu chuyện của một đế chế kinh doanh châu Á khởi đầu từ một cửa hàng nhỏ bán hạt giống tại Thái Lan, vươn mình thành tập đoàn đa quốc gia hàng đầu khu vực.

---

3.1. Khởi đầu khiêm tốn (1921–1950s)

• 1921: Hai anh em người Hoa gốc Triều Châu là Chia Ek Chor và Chia Siew Whooy di cư từ Quảng Đông (Trung Quốc) đến Bangkok, Thái Lan.
• Thành lập một cửa hàng nhỏ bán hạt giống mang tên Chia Tai tại khu Chinatown.
• Chủ yếu bán hạt giống rau Trung Quốc cho cộng đồng người Hoa tại Thái.

---

3.2. Phát triển ngành nông nghiệp (1950s–1970s)

• Mở rộng kinh doanh sang phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi.
• Đổi tên thành Charoen Pokphand (nghĩa là “Thịnh Vượng” trong tiếng Thái).
• Bước đột phá: Nhập khẩu và sản xuất thức ăn gia súc, bắt đầu mô hình Feed – Farm – Food.

---

3.3. Mô hình tích hợp nông nghiệp (1970s–1980s)

• CP mở trang trại chăn nuôi heo, gà, và chế biến thực phẩm từ sản phẩm chăn nuôi.
• Phát triển mô hình gia công chăn nuôi: Nông dân nuôi gia công cho CP với con giống, kỹ thuật và thức ăn do CP cung cấp.
• Trở thành doanh nghiệp dẫn đầu ngành nông nghiệp công nghiệp ở Thái Lan.

---

3.4. Vươn ra quốc tế (1980s–1990s)

• CP trở thành nhà đầu tư nước ngoài đầu tiên tại Trung Quốc sau cải cách mở cửa.
  • Năm 1979: Được Đặng Tiểu Bình chấp thuận thành lập liên doanh sản xuất thức ăn gia súc tại Thâm Quyến.
  • Được xem là “Doanh nghiệp nước ngoài số 001” của Trung Quốc.
• Mở rộng hoạt động sang nhiều quốc gia khác: Indonesia, Việt Nam, Myanmar, Campuchia, Malaysia…

---

3.5. Đầu tư tại Việt Nam (1993–nay)

• 1993: Thành lập CP Việt Nam, là một trong những công ty FDI đầu tiên trong ngành nông nghiệp Việt Nam.
• Phát triển mạnh mô hình 3F: thức ăn – chăn nuôi – thực phẩm.
• Ra mắt các thương hiệu như: CP Five Star, xúc xích CP, trứng gà sạch CP, cá basa…

---

3.6. Đa ngành và chuyển đổi số (2000s–nay)

• Mở rộng sang các lĩnh vực:
  • Bán lẻ: sở hữu chuỗi 7-Eleven Thái Lan (hơn 13.000 cửa hàng – lớn nhất thế giới theo mật độ dân số).
  • Viễn thông: đầu tư vào True Corporation.
  • Tài chính – ngân hàng, bất động sản, năng lượng tái tạo, logistics, công nghệ sinh học.
• Thúc đẩy chuyển đổi số và tự động hóa trong toàn chuỗi cung ứng.

---

3.7. Lãnh đạo và thế hệ mới

• Dhanin Chearavanont – con trai nhà sáng lập – là người đưa CP thành đế chế đa quốc gia, từng là người giàu nhất Thái Lan.
• Hiện nay, thế hệ thứ ba (các cháu của nhà sáng lập) đang dần tiếp quản tập đoàn với định hướng:
  • Công nghệ hóa nông nghiệp
  • Bền vững và ESG (môi trường – xã hội – quản trị)
  • Phát triển toàn cầu

---

3.8. Quy mô hiện tại (tính đến 2024)

• Hoạt động tại hơn 100 quốc gia, đặc biệt là châu Á.
• Doanh thu hàng năm: hàng chục tỷ USD.
• Hơn 300.000 nhân viên trên toàn cầu.
• Một trong những tập đoàn gia đình lớn nhất châu Á.

---

3.9. Tổng kết

Từ một cửa hàng nhỏ năm 1921, CP Group đã trở thành một tập đoàn toàn cầu đa ngành, nổi bật với mô hình nông nghiệp khép kín và đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, bán lẻ và viễn thông. Sự thành công của CP là minh chứng cho tầm nhìn dài hạn, khả năng thích ứng, và tư duy tích hợp chuỗi giá trị.

4. Cấu trúc sở hữu CP

Cấu trúc sở hữu của Tập đoàn Charoen Pokphand (CP Group) là một mô hình sở hữu chéo phức tạp và phân tầng, mang đặc điểm điển hình của các tập đoàn gia đình châu Á, đặc biệt tại Thái Lan. Dưới đây là phân tích chi tiết và rõ ràng về cấu trúc này:

---

4.1. CP Group – Tập đoàn mẹ (Private Holding Company)

• Charoen Pokphand Group Co., Ltd. (CP Group) là tập đoàn mẹ tư nhân, không niêm yết, do gia đình Chearavanont sở hữu.
• Trụ sở chính tại Bangkok, Thái Lan.
• CP Group nắm quyền kiểm soát hàng chục công ty con trong và ngoài nước qua các lớp công ty trung gian.

---

4.2. Gia đình sáng lập – Gia tộc Chearavanont

• CP là tập đoàn gia đình 100%, hiện đã đến thế hệ thứ 3.
• Người đứng đầu lịch sử lâu dài là Dhanin Chearavanont – từng là người giàu nhất Thái Lan.
• Hiện tại, con cháu ông như Suphachai Chearavanont, Soopakij Chearavanont đang giữ vai trò lãnh đạo chiến lược.

---

4.3. Các công ty lớn trực thuộc CP Group

Dưới đây là các công ty chính nằm trong cấu trúc tập đoàn, cùng quan hệ sở hữu:

Công ty	Ngành	Trạng thái	CP Group nắm giữ
Charoen Pokphand Foods (CPF)	Nông nghiệp, thực phẩm	Niêm yết (SET)	~50% (trực tiếp & gián tiếp)
CP All	Bán lẻ – điều hành chuỗi 7-Eleven Thái Lan	Niêm yết (SET)	~47%
True Corporation	Viễn thông, internet, fintech	Niêm yết	~30–40% sau hợp nhất với dtac
Siam Makro	Bán buôn (chuỗi Makro)	Niêm yết	CP All nắm giữ ~93%
Lotus’s	Bán lẻ (siêu thị)	Không niêm yết	CP All + Siam Makro
C.P. Vietnam	Thực phẩm, nông nghiệp tại Việt Nam	Không niêm yết	Sở hữu 100% bởi CPF (Thái Lan)

Lưu ý: CP Group thường sở hữu chéo qua nhiều công ty con niêm yết, nhằm kiểm soát mà không cần sở hữu 100%.

4.4. Cấu trúc sở hữu chéo – ví dụ điển hình

• CP Group → nắm CPF → CPF nắm CP Vietnam
• CP Group → nắm CP All → CP All nắm Siam Makro
• CP Group + Telenor → hợp nhất tạo thành True Corporation mới

Cách này giúp CP:

• Kiểm soát nhiều công ty mà chỉ cần vốn tối thiểu.
• Tận dụng sức mạnh vốn thị trường.
• Linh hoạt cấu trúc tài chính và thuế.

---

4.5. Các công ty quốc tế

CP Group còn sở hữu các công ty riêng biệt tại:

• Trung Quốc: Chia Tai Group, CP China
• Việt Nam: CP Vietnam (trực thuộc CPF Thái Lan)
• Myanmar, Nga, Mỹ, Indonesia…

---

4.6. Tỷ lệ sở hữu & tài sản (ước tính)

Khoản mục	Ước tính
Doanh thu toàn tập đoàn	> 60 tỷ USD/năm
Số công ty niêm yết	> 10
Nhân viên toàn cầu	> 300.000
Tài sản quản lý	> 100 tỷ USD (trực tiếp và gián tiếp)

4.7. Tóm lại

Tập đoàn CP có cấu trúc:

• Gia đình sở hữu → Công ty mẹ (CP Group) → Công ty con/công ty niêm yết → Hoạt động tại nhiều quốc gia.
• Mô hình sở hữu chéo, phân tầng, và toàn cầu hóa.
• Vừa đảm bảo kiểm soát quyền lực gia đình, vừa huy động vốn thị trường một cách tối ưu.